သွား နှင့် ခံတွင်းကျန်းမာရေး

ကလေးငယ်လေးတွေရဲ့ သွား လေးတွေဟာ သေးငယ်ပေမယ့် အင်မတန်အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သွားနဲ့ သွားဖုံးကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့အခါ သင့်ကလေးလေးဟာ အစာကောင်းကောင်းဝါးနိုင်မှာ မဟုတ်သလို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း စကားပြောနိုင်ဖို့အတွက်ကိုလည်း အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကလေးငယ်တွေရဲ့ သွားကျန်းမာရေး ကို ဂရုမစိုက်မိဘူးဆိုရင် သွားပိုးစားခြင်း၊ သွားအပေါက်ဖြစ်ခြင်း၊ နဲ့ ဆွေးမြေ့လာခြင်းတွေအပြင် အခြားသွားပြဿနာတွေလည်း အများကြီးဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် သွား နဲ့ သွားဖုံး ကျန်းမာရေးဟာ ကလေးငယ်လေးတွေအတွက် အင်မတန်အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးမှာတော့ မိမိတို့ ကလေးငယ်လေးတွေရဲ့ သွားနဲ့ သွားဖုံးကျန်းမာရေးအတွက် ဘာတွေကို ဂရုစိုက်လုပ်ဆောင်ကြမယ်ဆိုတာလေး ပြောပြပေးသွားပါမယ်။ ၁။ သွားမပေါက်သေးတဲ့ မွေးကင်းစ ကလေးလေးတွေမှာ သွားဖုံးကို ဂရုစိုက်ပေးပါ။ ကလေးငယ်လေးရဲ့ သွားဖုံးလေးတွေမှာ ဘက်တီးရီးယားပိုးလေးတွေ ကပ်တွယ်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နူးညံ့ပြီး ရေဆွတ်ထားတဲ့ အဝတ်စလေးတစ်ခုခု (သို့) ပတ်တီးစလေးတွေလေးတွေကို […]

သွားပွတ်တံ ဟာ သွားကို သန့်ရှင်းရေး လုပ်တဲ့အရာဖြစ်လို့ သူကိုယ်တိုင်ကိုလည်း သန့်သန့်ရှင်းရှင်းဖြစ်အောင် ထားသင့်ပါတယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် တစ်နေ့နှစ်ခါ ကိုယ့်ပါးစပ်ထဲကို ရောဂါပိုးတွေ ထည့်သွင်းသလို ဖြစ်နေမှာပါ။ သွားတိုက်ပြီးလို့ သွားပွတ်တံကို ရေနဲ့ဆေးချလိုက်ရင် ပြောင်တယ်လို့ ထင်ရပေမယ့် လက်တွေ့မှာတော့ ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။ မျက်စိနဲ့မမြင်ရတဲ့ ပိုးမွှားတွေ ကပ်ညှိနေနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် သွားပွတ်တံကို စနစ်တကျ ဘယ်လို သိမ်းဆည်းမလဲဆိုတာ ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။ သွားပွတ်တံ ကို ဘယ်လို သန့်ရှင်းအောင် ထားကြမလဲ။ သွားပွတ်တံကို သိမ်းဆည်းနည်း သွားပွတ်တံကို အလုံပိတ်ပြီး မသိမ်းပါနဲ့။ အလုံပိတ်ပြီး သိမ်းတာက စိုထိုင်းဆပိုများစေပြီး ဘက်တီးရီးယားတွေ အလွယ်တကူ ပေါက်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ခရီးသွားရင်တော့ သွားပွတ်တံကို ဘက်တီးရီးယားတွေ မကပ်ငြိအောင် အလုံပိတ်ဘူးထဲ ထည့်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သွားပွတ်တံက ခြောက်သွေ့နေဖို့တော့ လိုပါတယ်။ သွားပွတ်တံအစွပ်ကိုလည်း သန့်ရှင်းအောင်ထားပါ။ […]

သွားတိုက်လိုက်တိုင်းမှာ သွားဖုံး က သွေးထွက်နေပြီလား။ ဒါက သင်တစ်ယောက်တည်း မဟုတ်ပါဘူး။ လူတော်တော်များများက သွားတိုက်ရင် သွားဖုံးက သွေးထွက်တတ်ပါတယ်။ ဘာမှမလုပ်ဘဲ ဒီတိုင်းနေရင်း သွေးထွက်တာမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။ သွားဖုံးသွေးယိုတာက သွားနဲ့ ခံတွင်း ပြဿနာကြောင့် ဖြစ်နိုင်သလို တခြား ရောဂါတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးမှာ သွားဖုံးက သွေးထွက်ရင် ဘာရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်လဲ။ ဘယ်လို လုပ်ကြမလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ သွားဖုံး က သွေးထွက်ရသည့် အကြောင်းရင်းများ သွားဖုံးရောင်ရမ်းခြင်း သွားဖုံးသွေးယိုစေတဲ့ အထဲမှာ အဖြစ်အများဆုံး အကြောင်းရင်းကတော့ သွားဖုံးရောင်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဖြစ်များပေမယ့် သိပ်တော့ မပြင်းထန်တတ်ပါဘူး။ သွားချေးကျောက်တွေကြောင့် ရောင်တာများပါတယ်။ ရောင်နေတဲ့ သွားဖုံးက အထိမခံပါဘူး။ နီရဲပြီး ဖောင်းကြွနေတတ်ပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် သွားတိုက်လိုက်တိုင်း သွေးထွက်တာပေါ့။ ရေစီးကမ်းပြိုခြင်း သွားဖုံးရောင်တာကို ဒီတိုင်းထားလိုက်မယ်ဆိုရင် […]

လူအများစုဟာ ခံတွင်းအနံ့ နံတဲ့ ပြသနာနဲ့ တွေ့ကြုံနေရပါတယ်။ ခံတွင်းအနံ့နံခြင်းဟာ မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု လျော့နည်းစေနိုင်ရုံသာမက အခြားသူကိုလည်း စိတ်အနှောက်အယှက် ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ပြသနာကြီးတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီလို ခံတွင်းနံ့နံတာတွေ ဘာ့ကြောင့် ဖြစ်ရတယ်၊ မဖြစ်အောင် ဘယ်လို ဂရုစိုက်ပေးသင့်တယ် ဆိုတဲ့ အချက်တစ်ချို့ကို ဒီဆောင်းပါးလေးမှာ မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ (၁) တစ်နေ့ နှစ်ကြိမ် ပုံမှန် သွားတိုက်ပေးပါ။ သွားသန့်ရှင်းရေးအားနည်းပြီး စားကြွင်းစားကျန်တွေ သွားထဲမှာ ကျန်ခဲ့တဲ့အခါ ဆွေးမြေ့လာတဲ့ အစားအစာတွေ နဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေ ပေါင်းစည်းပြီး ဆိုးရွားတဲ့ အနံ့ကို ဖြစ်လာစေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အစာအကြွင်းအကျန်တွေကို ဖယ်ရှားဖျက်ဆီးပေးနိုင်တဲ့ fluoride ပါတဲ့ သွားတိုက်ဆေးနဲ့ အစာစားပြီးချိန် (သို့) အနည်းဆုံး ပုံမှန် တစ်နေ့နှစ်ကြိမ် တိုက်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ သွားကြားမှာ […]

သွား မှာ ချိုးကပ်စေ၊ စွန်းထင်း စေနိုင်တဲ့ အရာတွေ သင်ပါးစပ်ထဲ ထည့်နေတာ အများကြီးရှိပါတယ်။ အထင်ရှားဆုံး ဥပမာ ပြောရရင် ကွမ်းစားတာ၊ ဆေးလိပ်သောက်တာ၊ ကော်ဖီသောက်တာ တို့ပေါ့။ ဒီလိုမျိုး အရာတွေကြောင့် သွားမှာ စွန်းထင်းနေတာ၊ ချိုးကပ်နေတာတွေ ဖြစ်လာရင် ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းလေးတွေ အကြံပေးချင်ပါတယ်။ သွားတိုက်ဆေး နည်းလမ်းမှန်၊ ပစ္စည်းမှန်၊ အချိန်မှန် - မှန်သုံးမှန်နဲ့ သွားတိုက်ပါ။ သွား ကို အရောင် ကျန်စေနိုင်တဲ့ အစားအသောက်တွေ စားပြီးနောက်ပိုင်း သွားတိုက်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အက်စစ်ဓာတ်များတဲ့ အစားအသောက်တွေ စားပြီးချိန် ချက်ချင်းသွားတိုက်တာ တော့ မလုပ်ပါနဲ့။ ဒီချိန် တိုက်လိုက်ရင် အက်စစ်ဓာတ်ကြောင့် သွားကြွေလွှာ ပိုထိခိုက်စေနိုင်တယ်။ ကျန်တဲ့ အချိန်တော့ တစ်နေ့နှစ်ကြိမ် တိုက်ရင် လုံလောက်ပါတယ်။ အုန်းဆီ အရည်အသွေး ကောင်းပြီး ဓာတုပစ္စည်း အရောအနှော မပါတဲ့ […]

ဆေးလိပ်သောက်တာ မကောင်းဘူးလို့ ဘယ်လောက်ပြောပြော သောက်နေမိတယ်။ ဆေးလိပ်ဗူးမှာ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း က ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာထိခိုက်နိုင်ပါတယ် ဆိုပေမယ့်လည်း မစွန့်လွှတ်နိုင်သေးဘဲ ဆေးလိပ်ကို ဆက်သောက်နေမိမယ် ဆိုရင်တော့ ဒီဆောင်းပါးလေးကို ဖတ်ဖြစ်အောင် ဖတ်ဖို့တော့ လိုနေပါပြီ။ ဒီဆောင်းပါးလေးက ဆေးလိပ်မဖြတ်နိုင်ဘူး။ ဆေးလိပ်သောက်တာကြောင့် ခံတွင်းကျန်းမာရေး ထိခိုက်လာမှာကိုလည်း စိုးရိမ်တယ်ဆိုတဲ့ Smoker တွေအတွက်ပါ။ ဆေးလိပ်သောက်တာကြောင့် ခံတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်လဲ....... ဆေးလိပ်သောက်တာကြောင့် ကျန်းမာရေးကို အဖက်ဖက်က ထိခိုက်စေနိုင်တယ်ဆိုတာ ပြောနေစရာမလိုဘဲ သိမယ်ထင်ပါတယ်။ ဆေးလိပ်ငွေ့ကို ရှူရှိုက်လိုက်တိုင်း အဆုတ်တွေတင်မဟုတ်ဘဲ သွား နဲ့ ခံတွင်းမှာပါထိခိုက်တာတွေရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းက ခံတွင်းအနံ့ဆိုးစေတယ် သွားဖုံးပြဿနာ ဖြစ်စေတယ်  အရသာခံမှု အားနည်းစေတယ် periodontal disease (သွားဖုံး နဲ့ သွားတဝိုက်တွင်ဖြစ်သော ရောဂါတစ်မျိုး) ခံစားရစေတယ် သွားတွေအရောင်ပြောင်းစေတယ် ပါးစပ်ထဲမှာ အဖြူရောင်အနာတွေဖြစ်နေမယ် အနာကျက်နှေးမယ် […]

ဘော်ဒါတွေဆုံတုန်းလေး အပျော်အပါး ဆေးဖြစ်ဝါးဖြစ် သောက်ရာကနေ ဟိုအကောင်ဖြစ်အောင် သောက်နေမိပြီလား။ တစ်ခွက်တည်းပါ ဆိုတာကနေ တစ်ဖလားထိရောက်သွားပြီလား။ အရက်ကို မသောက်ရ မနေနိုင်အောင် စွဲနေပြီလား။ ဒီ အရက်စွဲ တဲ့ ပြဿနာက အင်္ဂလန်လို နိုင်ငံမျိုးမှာတောင် အမျိုးသား ၁၀၀မှာ ၉ယောက်၊ အမျိုးသမီး ၁၀၀မှာ ၃ယောက် တွေ့နေရပါပြီ။ ခုလို ခေတ်မျိုးမှာ ဘာပဲလုပ်လုပ် အသောက်အစားလေးနဲ့မှ ဆိုတော့ အရက်နဲ့ ပိုနီးစပ်လာပါပြီ။ TGIFတွေကလည်း ကိုယ့်ကို ပုံမှန် အရက်သောက်နေမိအောင် အားပေးနေမိပါပြီ။ ဒီလိုနဲ့ပဲ တဖြည်းဖြည်း အရက်စွဲသွားတော့မှာလား။ ငါများ အရက်စွဲနေပြီလားဆိုတာ သိရအောင် ဆောင်းပါးလေးကို ဆက်ကြည့်ကြည့်ရအောင်။ ငါ အရက်စွဲ နေပြီလား။ အရက်စွဲ တာဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရောဂါထဲမှာ ပါပါတယ်။ DSM-IV သတ်မှတ်ချက်တွေအရ အရက်စွဲတယ်လို့ […]

ခံတွင်းနံ့ဆိုး ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေမှာ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းလည်း ပါဝင်တယ်နော်။ ဆေးလိပ်သောက်တတ်တဲ့လူတွေမှာ ခံတွင်းမပြောနဲ့၊ ချွေးနံ့ကပါ ဆေးလိပ်နံ့ထွက်နေတတ်တာပါ။ ခံတွင်းနံ့ဆိုးတာက အလုပ်ခွင်မှာ၊ လူမှုဆက်ဆံရေးမှာ အတော်လေး ကသိကအောက်ဖြစ်ရတဲ့ ပြဿနာဆိုတာ ကြုံဖူးသူတွေသိပါတယ်။ ဘာလို့ ခံတွင်းနံ့ဆိုး ရတာလဲ ဆေးလိပ်သောက်သူတွေမှာ ခံတွင်းနံ့ဆိုး ရတဲ့အဓိက အကြောင်းရင်းကတော့ ဆေးလိပ်မှာပါတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေရဲ့အကြွင်းအကျန်တွေက ခံတွင်းမှာ ကပ်ကျန်ခဲ့လို့ပါပဲ။ ဓာတုပစ္စည်းတွေကြောင့် သွား၊ သွားဖုံး ၊ လျှာနဲ့ ပါးစောင်တဝိုက်မှာ ရောဂါတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်က ဆေးလိပ်သောက်ရင် တံတွေးအထွက်နည်းပြီး ခံတွင်းခြောက်သွေ့စေလို့ပါပဲ။ ခံတွင်းခြောက်သွေ့တဲ့အခါ ဘက်တီးရီးယားတွေစုပြီး ခံတွင်းနံ့ကို ဆိုးစေပါတော့တယ်။ ဒါဆို ဘယ်လိုဖြေရှင်းရမလဲ ခံတွင်းနံ့ဆိုးကင်းချင်တယ်ဆိုရင် လုပ်လို့ရတဲ့နည်းလမ်းလေးတွေ သိပ်လွယ်ပါတယ်နော်။ ဆက်ပြီးဖတ်ကြည့်ရအောင် … (၁) သွားကို မှန်မှန်တိုက်ပါ။ မနက်တစ်ကြိမ်၊ ညတစ်ကြိမ်ကို ပုံမှန်သွားတိုက်ဖြစ်ဖို့ ကြိုးစားပါ။ တိုက်ပေမယ့် သွားတိုက်နည်းမမှန်လည်း အကျိုးမထူးပါဘူးနော်။ စက်ဝိုင်းပုံသဏ္ဍာန်လမ်းကြောင်း ဝိုက်ပြီး သွားတိုက်ပါ။ (၂) လျှာကိုလည်း မမေ့ပါနဲ့။ သွားတိုက်တယ်၊ […]

သွားနဲ့ခံတွင်းဆိုင်ရာပြဿနာတွေအကြောင်းပြောရင် အံသွားပေါက်တဲ့ကိစ္စက မပါမဖြစ်ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေရဲ့သွား ၃၂ ချောင်းမှာ အံသွား၁၂ ချောင်းပါဝင်ပါတယ်။အစားအစာမျိုးစုံကြိတ်ဝါးချေဖျက်ဖို့ အံသွား တွေကိုအသုံးပြုပါတယ်။ အံသွားတွေက သွားဖုံးရဲ့နောက်ဆုံးမှာပေါက်ပြီး သွားတွေစပေါက်တဲ့အချိန်မှာ အံသွား ၈ ချောင်းပဲရှိပါတယ်။။ နောက်ဆုံး အံသွား ၄ ချောင်းက အသက် ၁၆၊ ၁၇ လောက်မှစထွက်လာတတ်ပြီး ဒီ ၄ ချောင်းကို 3rd Molar teeth ဒါမှမဟုတ် Wisdom Teeth လို့လည်းခေါ်ပါတယ်။ အခုဒီဆောင်းပါးမှာတော့ wisdom teeth လို့ခေါ်တဲ့ တတိယမြောက်အံသွားတွေအကြောင်း ပြောပြပေးသွားပါ့မယ်။ ဘာလို့ Wisdom Teeth ထွက်ရတာလဲ ဒါကိုရှင်းပြဖို့ ဟိုးရှေးပဝေသဏီအချိန်ထိ ပြန်သွားရပါမယ်။ ဟိုးအရင်ကျောက်ခေတ်လူသားတွေက အခုခေတ်လို မီးတွေ၊ မီးဖိုတွေသုံးပြီး အစားအစာတွေမချက်ပြုတ်ခဲ့ဘဲ ရှာဖွေရသမျှ အစားအသောက်တွေကို အစိမ်းပဲ ဝါးစားခဲ့ရတာပါ။ မာတဲ့အစားအစာဖြစ်ဖြစ် […]

"ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းက ကုသခြင်းထက် ပိုပြီးထိရောက်တယ်" ဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း နေ့စဉ်မှန်မှန်သွားတိုက်ခြင်းဖြင့် သွားနဲ့ပတ်သက်တဲ့ရောဂါတွေကို ကြိုတင်ကာကွယ်သင့်ပါတယ်။ ဒီလို သွားနဲ့ခံတွင်း သန့်ရှင်းကျန်းမာဖို့အတွက် နေ့စဥ် သွားတိုက်ရာမှာ သွားတိုက်ဆေးက မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့အရာပါ။ တချို့ လူတွေက ယခုအချိန်ထိ ကြုံရာ သွားတိုက်ဆေးနဲ့ တိုက်နေကြတုန်းပါပဲ။ ကိုယ့်ခံတွင်းကျန်းမာသန့်ရှင်းဖို့အတွက် သင့်တော်တဲ့ သွားတိုက်ဆေးကိုရွေးချယ်အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။ ယခုခေတ်မှာ အရောင်အသွေးမျိုးစုံ အမှတ်တံဆိပ်မျိုးစုံနဲ့ ရောင်းချနေကြတဲ့ သွားတိုက်ဆေး အမျိုးအစားများစွာ ရှိပါတယ်။ မိမိအတွက် မိမိ မိသားစုအတွက် ဘယ်သွားတိုက်ဆေး ဝယ်ရင် ကောင်းမလဲ ဆိုပြီး ခေါင်းစားနေပြီလား။ သွားတိုက်ဆေး ဝယ်တော့မယ်ဆိုရင်ပထမဆုံး သတိပြုရမှာက နိုင်ငံအလိုက် FDA က အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ သွားတိုက်ဆေးကိုရွေးချယ် ရပါမယ်။ ဖလိုရိုက်ပမာဏ မှန်ကန်စွာပါရှိတဲ့ သွားတိုက်ဆေးဖြစ်ရပါမယ်။ဖရိုရိုက် (Fluoride) ဟာ သွားပိုးစားခြင်းကို အထိရောက်ဆုံးကာကွယ်ပေးနိုင်တာမို့ သွားတိုက်ဆေးတိုင်းလိုလိုမှာ ဖရိုရိုက်ဓာတ်ပါဝင်ပါတယ်။ […]