အခြားစိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများ

ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိပါတယ်။ ကျွန်မတို့ မသိလိုက်တဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေဟာ ထောင်သောင်းမကပါဘဲ။ အကြမ်းဖက်မှုလို့ဆိုရာမှာ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများ၊ ကျား၊ မအခြေပြု အကြမ်းဖက်မှုများ၊ အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုများစသဖြင့် အမျိုးအစား စုံလင်စွာ ရှိနေပါတယ်။ အကြမ်းဖက်ခံရသူတွေဟာ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ လူမှုရေးပိုင်းဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေကို အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ နောက်ဆက်တွဲတွေအဖြစ် ခံစားနေကြရရှာပါတယ်။ ဆိုးကျိုးတွေထဲမှာ ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးတွေဟာ ထိပ်ဆုံးကပါ။ အသက် အရွယ်အလိုက် အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ဒဏ်ကို ခံစားရပုံချင်း ကွာတာမို့ အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြ ပေးလိုက်ရပါတယ်။ ၁ နှစ်အောက် ကလေးငယ်တွေ၊ လမ်းလျှောက်တတ်ခါစ ကလေးလေးတွေ ဒီအရွယ် ကလေးငယ်လေးတွေဟာ စကားပြောတတ်ဦးမှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် သူတို့ခံစားနေရရှာတာကို ဖွင့်ဟပြောဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။အကြမ်းဖက်မှု တစ်စုံတစ်ခုဟာ ကလေးငယ်လေးတွေကို ဦးတည်လာခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ ဒီလိုလက္ခဏာတွေ ထင်သာမြင်သာ တွေ့နိုင်မှာပါ။ သာမန်ထက် […]

ဂျပု တဲ့။ လောရှည် တဲ့။ ခန္ဓာကိုယ် ပုံပန်းသဏ္ဍာန်နဲ့ အသွင်အပြင်၊ အချိုးအစား တို့ကို ပြစ်တင်ဝေဖန်လေ့ရှိတဲ့ သူတွေရဲ့ Body Shaming အလေ့အထ ကို ဒီအခေါ်အဝေါ်တွေမှာ မြင်နိုင်ပါတယ်။ တချို့က ချစ်စနိုးနဲ့ စနောက် ခေါ်ဝေါ်ကြတာ ရှိပေမယ့် အများစုကတော့ ဦးတည်ချက် အဓိပ္ပာယ် နည်းနည်းပါနေတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ အတည်အခန့် နေရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ရောက်မှ လူကြားထဲ လှမ်းခေါ်တာမျိုး။ အရပ် အနိမ့်၊ အမြင့်က အားနည်းချက်လား မဟုတ်ပါဘူး။ အရပ် ပုတော့ ပေမမီ ဒေါက်မမီ ၊ အရပ် မြင့်ပြန်တော့ ဓာတ်တိုင်ကြီး၊ ထန်းပင်ကြီးလိုပဲ ဆိုတဲ့ စကားတွေက လူ့ဘဝဖြစ်တည်မှုမှာ ဘာများ အရေးပါနေပါသလဲ။ အရပ်ရှည်ခြင်း၊ ပုခြင်းက များသောအားဖြင့်တော့ မျိုးရိုး နဲ့ဆိုင်ပါတယ်။ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံနဲ့ နေထိုင်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် […]

ဒီပရက်ရှင် ဝင်နေပြီ၊ စိတ်ကျ နေပြီဆိုရင် ဘာမှမလုပ်ချင်၊ မတွေးချင်တော့ဘူး။ ဘာကိုမှ စိတ်မပါတော့သလို အစားအသောက် ကိုလည်း ဖြစ်သလို စားတတ်ကြပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မှာ အစာစားချိန် မမှန်တာ၊ အစားအသောက် ရွေးချယ်မှု မှားယွင်းတာတွေကြောင့် စိတ်ကျန်းမာရေး ကို ပိုဆိုးစေနိုင်တာကို သုတေသနတွေက လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ အစားအသောက်က ခန္ဓာကိုယ် အတွက်တင် မကဘဲ စိတ်ကျန်းမာရေး အတွက်ပါ သက်ရောက်မှု မသေးဘူး ဆိုတာ သိခဲ့ရတာပါ။ စိတ်ကျ လက္ခဏာ ရှိနေသူတွေဟာ ဒီအစားအစာတွေ စားရင် ပိုဆိုးလာနိုင်ပါတယ် - (၁) အချိုများတဲ့ အစားအသောက် စိတ်ဖိစီး၊ စိတ်ညစ်နေတဲ့အချိန်မှာ အချိုတောင့်တတတ်တယ်လို့ ပြောကြတယ်။ အချိုစားပေးရင် စိတ်ကျဝေဒနာ သက်သာသွားမယ်လို့ ယူဆကြတာကိုး။ အမှန်တော့ အဲဒီအစားအသောက်တွေမှာ ပါတဲ့ သန့်စင်ပြီးသား သကြားတွေက စိတ်ကျဝေဒနာကို ပိုဆိုးစေနိုင်ပါတယ်။ အချိုစားခြင်းက ခဏတာ […]

အကြောင်းအရာတိုင်း၊ အဖြစ်အပျက်တိုင်း၊ အခြေအနေတိုင်းကို အလွန်အကျွံတွေ ခံစားမိနေတာ၊ အလွန်အမင်းတွေကို Highly Sensitive ဖြစ်တယ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။ သံသယလွန်ကဲတာပေါ့။ သံသယလွန်ကဲတာဟာ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းနဲ့ စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ စိတ်ခံစားချက်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် ရှုမြင်ပုံအပိုင်းမှာ ပြဿနာရှိနေတာဖြစ်ပြီး ဒီလို စိတ်ခံစားချက်မျိုးက Introvert တွေမှာရော Extrovert တွေမှာပါ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ သံသယလွန်ကဲတာဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှုတစ်ခုဖြစ်ပြိး ပိုမိုဆိုးရွားတဲ့ အနေအထားတစ်ခုမှာ စိတ်ဖိစီးတာ၊ သောကများတာနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျတာလို စိတ်ဝေဒနာတွေ အလွယ်တကူဖြစ်လာနိုင်တာမို့ သတိထားသင့်ပါတယ်။ ကိုယ်ဟာ သံသယလွန်ကဲလွန်းသူဖြစ်နေပြီလားဆိုတာကို အပြုအမူတွေကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရုံနဲ့ သိနိုင်ပါတယ်။ နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝမှာ ကိုယ့်ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေ၊ အပြုအမူတွေနဲ့ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံပုံတွေ၊ တွေးမြင်ပုံတွေဟာ သံသယလွန်ကဲသူဖြစ်နေခြင်းရှိမရှိကို ဖော်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။ မိမိကိုယ်ကိုယ် သံသယလွန်ခြင်း Highly sensitive people တွေ သံသယလွန်ကဲရာမှာ အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် […]

ဘဝဆိုတာက အရာရာအဆင်မပြေသလို ပြည့်စုံနေဖို့လည်း မလွယ်ကူပါဘူး။ အမှားတွေ လုပ်မိနိုင်သလို မျှော်လင့်ထားသလို မဖြစ်လာတာတွေလည်း ကြုံရနိုင်ပါတယ်။ လူဆိုတာက အမှားမကင်းဘူးဆိုသလိုပေါ့။ ဒီလို အမှားတွေ ဖြစ်တဲ့အခါ အချို့က ကိုယ့်တာဝန် ကိုယ်ယူ​ကြပေမယ့် အချို့က သူများကို အပြစ်တင်တတ်ကြပါတယ်။ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားနေတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း မြင်ဖူးကြမှာပါ။ အရာရာကို ပြစ်တင်​ပြောဆိုနေတတ်သူတွေလေ။ အပြစ်လုပ်လို့ ပြောခံရတာက စိတ်အနှောင့် အယှက် မဖြစ်ပေမယ့် ကိုယ့်အပြစ်မဟုတ်ဘဲ သူမှားနေတာကို ကိုယ့်အပြစ်လို ပြောတာကတော့ အဆင်မပြေတာ အမှန်ပါ။ အပြစ်တင်တာက ဘာတွေဖြစ်လာမလဲ........... ပြစ်တင်ပြောဆိုတာက ကောင်းတဲ့ အလေ့အထမဟုတ်ပါဘူး။ အမှားတွေ့တိုင်း သူတစ်ပါးကိုပဲ အပြစ်တင်မယ်ဆိုရင် ရေရှည်မှာ ဆက်ဆံရေး ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။ အမှားကင်းဖို့ဆိုတာ အပြောလွယ်သလောက် အလုပ်ခက်ပါတယ်။ အ​ကြောင်းအရာ အမျိုးမျိုး၊ အခြေအနေအမျိုးမျိုးကြောင့် အမှားတွေ၊ လွဲချော်မှုတွေ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ့်​ကြောင့်ဖြစ်နိုင်သလို အခြားသူကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပြဿနာတစ်ခုခု […]

Delusion ဆိုတာကတော့ တစ်ခုခုကို မှားယွင်းပြီး ထင်ယောင်ထင်မှား ယုံကြည်နေတတ်တဲ့ အတွေးအခေါ်နဲ့ စိတ်ခံစားချက်ဆိုင်ရာ ရောဂါလက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ အတိအကျပြောရရင်တော့ သူတို့ရဲ့ ထင်ယောင်ထင်မှား ယုံကြည်ထားတဲ့ ယုံကြည်ချက်တစ်ခုကို အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်၊ နည်းလမ်းကျကျ ရှင်းပြလည်း လုံးဝလက်မခံဘဲ ဇွတ်ယုံကြည်နေတာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ Delusional disorder, Schizophrenia (စိတ်ကစဉ့်ကလျားဖြစ်သော ရောဂါ) ၊ bipolar disorder (စိတ်အတက်အကျ မမှန်သောရောဂါ)၊ depression (စိတ်ကျရောဂါ) စတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတွေ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုတွေ၊ အခြားသော ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေနဲ့ တွဲပြီးတွေ့ရတတ်ပါတယ်။ လူတိုင်း လူတိုင်းမှာ ကိုယ်ယုံကြည်ရတဲ့ အချက်လေးတွေ၊ ယုံကြည်ရာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီယုံကြည်ချက်တိုင်းကို delusionလို့မခေါ်ပါဘူး။ ယုံကြည်ချက်တွေက fixed and False ဖြစ်နေပြီး အကျိုးကြောင်း၊ အချက်အလက် ဆီလျော်အောင် အချိန်ပေးပြီး […]

မိမိကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားခြင်း (Self Esteem) ဘဝအနာဂတ်မှာ အောင်မြင်မှုတွေ၊ ပျော်ရွှင်မှုတွေ၊ ပန်းတိုင်တွေ ဆွတ်ခူးနိုင်ဖို့ မိမိကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားတတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်တောင် တန်ဖိုးမထားတတ်ရင် ဘယ်သူကမှ ကိုယ့်ကို လာပြီးတန်ဖိုးထားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့ တန်ဖိုး၊ အားသာချက်တွေကို ကိုယ်တိုင်မှ နားမလည်ထားရင် တခြားသူတွေက ကိုယ့်ကို နားလည်ပေးဖို့ ဆိုတာလည်း ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဘဝမှာ ပျော်ရွှင်အေးချမ်းစွာနဲ့ သက်ဆုံးတိုင် နေထိုင်သွားဖို့အတွက် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားစိတ်ကို ကလေးဘဝမှာကတည်းက မိဘတွေအနေနဲ့ လေ့ကျင့်ပေးဖို့ အရမ်း အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးထားတတ်တဲ့သူတွေရဲ့ မျက်နှာဟာ ကြည်လင်ရှင်းသန့်ပြီး အမြဲတမ်း ပြုံးရွှင်နေတတ်ပါတယ်။ အများအမြင်မှာလည်း ဒီလိုမျိုး အေးချမ်းပြီး နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းတဲ့ သူတစ်ယောက်ကို ချစ်ခင်နှစ်သက် ပေါင်းသင်းလိုစိတ်တွေ အမြဲရှိလာတတ်ပါတယ်။ ဒီအချက်ဟာ ဘဝမှာ […]

အခုလိုကိုဗစ်ကာလမှာ ရောဂါပိုးကလည်း ရာနှုန်းပြည့် ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခြင်း မရှိသေး၊ ရောဂါပိုး ကုသနိုင်တဲ့၊ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ဆေးတွေကလည်း မထွက်သေးတဲ့ အချိန်မျိုးမှာ ပြည်သူလူထုရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုကြီးကလည်း အပူလုံး ကျနိုင်ဦးမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ခုလိုကာလမျိုးမှာ ကိုယ့်စိတ်ကိုယ် ဒုက္ခဖြစ်ခံမယ့်အစား စိတ်ပြေလက်ပျောက် ဖြစ်စေမယ့် အရာတွေ ရှာလုပ်တာ အကောင်းဆုံးပါပဲ။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ သင့်လျော်မယ့် အရာတွေ၊ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံနဲ့ အကောင်းဆုံးဖြစ်စေမယ့်၊ အကျိုးရှိစေနိုင်လောက်မယ့် အရာတွေကို အဓိက လုပ်သင့်ပါတယ်။ ဥပမာ ခုလို ကပ်ဘေးကာလမျိုးမှာ ဘာသာစကား၊ လက်မှုပညာ စတဲ့ အတတ်ပညာတွေကို အွန်လိုင်းကနေ တစ်ဆင့် သင်ယူလေ့လာတာ၊ ယနေ့ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကမ္ဘာမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ သတင်းတွေ၊ ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေကို မျက်ခြေမပြတ်အောင် ကြည့်ရှုတာ၊ စာဖတ်တာ၊ ရုံးနဲ့ […]

သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်ပုံပြင်တွေထဲမှာဆိုရင် ထရန်ဆယ်လ်ဗေးနီးယား တောင်တန်းပေါ်က မြို့စားကြီး ဒရာကူလာဟာ အလင်းရောင်ဒဏ်ကို မခံနိုင်တာကြောင့် ညဘက်မှ အပြင်ထွက်တယ်လို့ ဆိုလေ့ရှိတယ်။ စိတ်ကူးယဉ် ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတွေ၊ စာပေဝတ္ထုတွေမှာဆိုရင်လဲ Vampire သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်တွေဟာ နေ့အလင်းရောင်နဲ့ ထိတွေ့နိုင်ကြခြင်းမရှိကြပဲ အလင်းရောင်ကို ရှောင်ဖယ်နေတတ်ကြတယ်လို့ အဆိုရှိကြတယ်။ ဒီကနေ့ခေတ်မှာ သိပ္ပံပညာနဲ့ ဆေးပညာတွေဟာ တစ်ချိန်က လူတွေရဲ့ ယုံတမ်းစကားတွေ၊ အစွဲအလမ်းတွေနဲ့ အစွန်းရောက်ယုံကြည်မှုတွေကို သက်သေအထောက်အထားအမျိုးမျိုးနဲ့ တစ်ထပ်ခြင်း တစ်လွှာခြင်း ဆွဲခွာပြနေကြတာပါ။ ရှေးခေတ်ပုံပြင်တွေနဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ဇာတ်လမ်းတွေထဲက Vampire ဆိုတဲ့ သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်တွေ အလင်းရောင်ကို ရှောင်ဖယ်ကြတာ၊ ညအချိန်မှ အပြင်ထွက်ကြတာဟာ တခြားအကြောင်းအရင်းကြောင့်မဟုတ်ပဲ Photophobia ကြောင့်များလားဆိုတဲ့ ယူဆချက်တွေ ဒီကနေ့ခေတ်မှာ ရှိလာနေပါတယ်။ အလင်းကို ရှောင်ဖယ်ခြင်း အလင်းဒဏ်မခံနိုင်တာ ဒါမှမဟုတ် အလင်းရောင်ကို ကြောက်ရွံ့တာမျိုးကို Photophobia လို့ ခေါ်ဆိုပါတယ်။ ရုတ်တရက်ဆိုရင် နေရောင်ကို ကြောက်ရွံ့တဲ့ Heliophobia […]

ချစ်ခြင်းမေတ္တာက အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ ဒီလို ချစ်ခြင်းမေတ္တာတွေထဲမှာ လူတိုင်း မေ့နေတတ်တာက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ချစ်ဖို့ပါ။ အခြားသူတွေကို ချစ်တာကကောင်းပေမယ့် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ချစ်ဖို့ကလည်း အရေးကြီးပါတယ်။  ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ချစ်တာက အကောင်းဆုံးသော အရာတစ်ခုပါ။ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြောရတာလဲ ဆိုတာကို ဒီ ဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်လိုက်ပါ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ချစ်ဖို့မမေ့ပါနဲ့ လူတစ်ယောက်ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ချစ်တတ်ခြင်းကြောင့် အရေးပါတဲ့ သူတစ်ယောက်ဖြစ်လာစေတယ် လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး အနေနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ မိဘတစ်ဦး အနေနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ အိမ်ထောင်ဦးစီး တစ်ယောက်၊ ဇနီးမယားတစ်​ယောက် အနေနဲ့ ဖြစ်ဖြစ် ကိုယ်ကျရာနေရာမှာ တန်ဖိုးရှိပြီး အရေးပါတဲ့ လူတစ်ယောက် ဖြစ်စေဖို့ဆိုရင် အရင်ဆုံး လုပ်ရမှာက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ချစ်ဖို့ပါ။ လူတစ်ယောက်ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်မှ မချစ်တတ်ရင် အခြားသူဆီကနေ ချစ်ခြင်းကို မရနိုင်သလို အရေးစိုက်မှု ကိုလည်း မရနိုင်ပါဘူး။ အရင်ဆုံး ကိုယ့်မှာ […]