အခြားစိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများ

ကိုယ် ချစ်ရသူ တစ်ယောက်ကို အပြီးတိုင် လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးလိုက်ရခြင်း ဆိုတာဟာ ဘဝရဲ့ အခက်ခဲဆုံး အချိန်တွေထဲက တစ်ခုပါပဲ။ ဒီလို လက်လွှတ်လိုက်ရပြီဆိုရင် ယေဘုယျအားဖြင့် ကျွန်တော်တို့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အဆင့် (၅) ဆင့် ရှိပါတယ်။ ချစ်ရသူ တစ်ယောက်ကို အပြီးတိုင် လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့အခါ ချစ်ရသူ တစ်ယောက်ကို အပြီးတိုင် လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့အခါ အခုလို အခြေအနေတွေကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ အဆင့် (၁)။        ။ ငြင်းဆန်ခြင်း တစ်နည်းအားဖြင့် ချက်ချင်း လက်မခံနိုင်လိုက်တာပါ။ ကိုယ်ချစ်ရတဲ့သူတစ်ယောက်က လောကကြီးထဲမှာ မရှိတော့ဘူးဆိုတာကို ချက်ချင်း ဘယ်လက်ခံနိုင်ပါ့မလဲ။ ဒါဟာ သဘာဝပါပဲ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် လှည့်စားနေစဉ်ကာလပေါ့။ အဆင့် (၂)။         ။ ဒေါသ အမှန်တရားကို တစ်ဖက်က သိပါလျက်နဲ့ ငြင်းဆန်နေရာက ဘယ်လိုမှ ငြင်းပယ်မရတဲ့ အခြေအနေကို ရောက်လာတဲ့အခါမှာ အလိုလို ဒေါသတွေ ထွက်လာပါတယ်။ […]

COVID-19 ရောဂါကပ်ဘေးကြီးဟာ တစ်နှစ်နီးပါး ခရီးရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး အမျိုးမျိုးနဲ့ လူသားတွေကို ဒုက္ခပေးနေခဲ့တာပါ။ ကူးစက်ရောဂါဆိုးတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် တိုက်ရိုက်ပြဿနာတွေထက် နောက်ဆက်တွဲကျန်းမာရေးပြဿနာတွေက လူသန်းပေါင်းရာချီအပေါ် သက်ရောက်နေခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေပါပဲ။ စိတ်ဖိစီးမှု၊ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှုနဲ့ ပူပင်သောကများတာလိုမျိုး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို COVID-19 ရောဂါကပ်ဘေးသင့်နေချိန်မှာ ပိုပြီးခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို ဝေဒနာတွေ ကပ်ညိလာချိန်၊ စိတ်ဝေဒနာတစ်မျိုးမျိုးစတင် ခံစားလာရချိန်မှာ အမျိုးသားတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေအကြား တုန့်ပြန်မှုတွေ မတူညီတတ်ကြပါဘူး။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသားတွေဟာ စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကို ပိုမိုခံစားနေရပါတယ်။ ကိုဗစ်ထက် ကြောက်ဖို့ကောင်းနေတဲ့ ပြဿနာ ဗြိတိန်က ဆေးသိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ စစ်တမ်းတွေအရ ကိုဗစ်ကာလအတွင်းမှာ အမျိုးသား ၁၀ ဦးလျှင် ၄ ဦးနှုန်းနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ မိသားစုရဲ့ စီးပွားရေးဝန်ထုပ်ကို ထမ်းပိုးထားရတဲ့ […]

စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုတာ ပုံမှန်လူသားတိုင်း နားလည်နိုင်စွမ်း အလွန်နည်းပါတဲ့ ကျန်းမာရေးခေါင်းစဉ်တစ်ခုပါ။ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံလိုမျိုး ကျန်းမာရေးဗဟုသုတနည်းတဲ့ နိုင်ငံမျိုးတင်မကဘဲ တကယ့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး နိုင်ငံတွေမှာပါ ပြည်သူလူထုများက စိတ်ကျန်းမာရေးကို ကောင်းစွာ နားလည်နိုင်ခြင်းမရှိကြပါဘူး။ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုတာ ဘာလဲလို့ မေးခွန်းထုတ်လိုက်ရင် လူအယောက် ၁၀၀ မှာ ၉၉ ယောက်က ရူးနေတာ၊ လွတ်နေတာ၊ ဆိုက်ကိုဖောက်နေတာ၊ နည်းနည်းလေး ကြောင်တောင်တောင်ဖြစ်နေတာဆိုပြီးတော့ ပြန်ဖြေပါလိမ့်မယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုသည်မှာ စိတ်ခံစားချက်၊ တွေးခေါ်ပုံ၊ အပြုအမူတွေအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး ပြောင်းလဲစေတဲ့ တွေးခေါ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးပြဿနာများကို စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာလို့ ခေါ်ပါတယ်။ လိင်သတ်မှတ်ချက်၊ အသားအရောင်၊ လူမျိုး၊ အသက်အရွယ်၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေးနောက်ခံ၊ ကိုးကွယ်ယုံကြည်ရာ ဘာသာရေး စတာတွေနဲ့ လုံးဝသက်ဆိုင်ခြင်းမရှိဘဲ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ချို့ယွင်းမှုတွေ ရှိနေတာပါ။ စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေဟာ လူနည်းစုမှာသာ ဖြစ်နိုင်တာလား။ ပြောရင်တော့ ယုံချင်မှ […]

စိတ်လှုပ်ရှားတယ်၊ ကြောက်ရွံ့တယ်ဆိုတာ လူတိုင်းမှာ ဖြစ်တတ်တာပါပဲ။ အင်တာဗျူးဖြေရတော့မှာမို့လို့ ကြောက်နေတာတွေ၊ လူအများရှေ့ စင်ပေါ်မှာ စကားပြောရတော့မှာမို့လို့ လန့်နေတာတွေ၊ စာမေးပွဲခန်းရှေ့မှာ ကြောက်ဒူးတုန်နေတာတွေက ဖြစ်တတ်တဲ့ သဘာဝပါပဲ။ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ကြောက်တာခြင်းတော့ မတူဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် စိတ်လှုပ်ရှားတာ၊ ကြောက်တာက ပြင်းထန်လာပြီး ထိန်းမရအောင် ဖြစ်လာတဲ့အခါ လူကြားထဲမှာ သိပ်ဒုက္ခရောက်ပါတယ်။ ထိုင်ရမလို ထရမလို၊ အိမ်သာသွားချင်သလိုလို၊ အန်ချင်သလိုလို စသဖြင့်ပေါ့။ ဒီလို လွန်ကဲတဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေဖြစ်လာပြီဆိုရင် ဒါကို panic attackလို့ ခေါ်ပါတယ်။ တစ်ချိန်မဟုတ် တစ်ချိန်မှာ ကြုံလာနိုင်တဲ့ ကိစ္စမို့လို့ အမြန်ဖြေရှင်းနိုင်အောင် နည်းလမ်းလေးတွေ မျှဝေပေးချင်ပါတယ်။ Panic attack ဖြစ်လာပြီဆိုရင် Panic attackမှာ ကြုံရတဲ့ ကြောက်လန့်မှုတွေက လက်တွေ့မှာတော့ ကိုယ့်ကို အန္တရာယ်မပေးနိုင်ပါဘူး။ ဥပမာ စာမေးပွဲဖြေတာက အသက်အန္တရာယ်မှ […]

ခုလို ကိုဗစ်ကာလမှာ လူတော်တော်များများက အလုပ်သွားစရာလည်း မလို၊ အိမ်မှာလည်း အလုပ်မလုပ်ရတဲ့အတွက် အားလပ်ပြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာကို ပိုမိုအချိန်ပေး အသုံးပြုလာကြပါတယ်။ တကယ်တော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာဆိုတာ စိတ်ဓာတ်ပေါင်းစုံ၊ လူတန်းစားပေါင်းစုံ အသုံးပြုနေကြတဲ့ အရာပါ။ ခေတ်ကာလနဲ့ နည်းပညာတိုးတက်မှုလို့ ဆိုရပေမယ့် ဆိုးကျိုးအရကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း စိတ်ကျန်းမာရေးကို တော်တော်ဒုက္ခဖြစ်စေပါတယ်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာ အဆိပ်အတောက် ဆိုရှယ်မီဒီယာဟာ လူ့ဘဝနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အဆိပ်အတောက်လို့ကို ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြောရတာလဲဆိုတော့ လူပေါင်းစုံအသုံးပြုနေတာဖြစ်တဲ့ လူတွေရဲ့ အရေးတယူ အာရုံစိုက်မှုတွေကို လိုချင်တာဖြစ်စေ၊ အမုန်းတရားကို ဖြန့်ချိတာဖြစ်စေ၊ မှားယွင်းတဲ့ သတင်းအတုတွေကို ဖြန့်ချိတဲ့အခါဖြစ်စေ၊ အွန်လိုင်းပေါ်ကနေ အပြန်အလှန် ဆဲဆိုရန်ဖြစ်တာမျိုး အစရှိသဖြင့် နေ့စဉ် စိတ်ညစ်စရာ သတင်းပေါင်းစုံကို မြင်ရ၊ တွေ့နေရတဲ့အခါ စိတ်က ဘယ်လိုမှ ချမ်းသာနေနိုင်တော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ခန္ဓာအပြင် စိတ်ရဲ့ကျန်းမာရေးကပါ […]

လိင်ဆက်ဆံတယ်ဆိုတာ စိတ်ကျေနပ်နှစ်သက်မှုအတွက်လို့ ယျေဘုယျအားဖြင့် မှတ်ယူလို့ ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လိင်ဆက်ဆံမှု ပြီးမြောက်သွားချိန်တွေမှာ ရုတ်တရက်ငိုကြွေးကြတာမျိုးတွေက ဖြစ်တတ်တဲ့ ပြဿနာတစ်မျိုးဆိုတာကိုတော့ လူသိနည်းပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် လိင်ဆက်ဆံပြီးချိန်တွေမှာ လူတိုင်းဟာ စိတ်ကျေနပ်မှု၊ နှစ်ခြိုက်ဖွယ်ရာလိင်အတွေ့အကြုံ၊ ပျော်ရွှင်မှုနဲ့ အပန်းပြေမှုတွေကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့လူတွေကတော့ ဒီလို မခံစားရတတ်ပါဘူး။ ဝမ်းနည်းတာ၊ စိတ်ပင်ပန်းတာ၊ ဖြေမဆည်နိုင်အောင် မျက်ရည်ကျတာနဲ့ စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်တာတွေကို တွေ့ကြုံ ခံစားကြရတာပါပဲ။ လိင်ဆက်ဆံပြီးချိန်မှာ ငိုကြွေးတာ ဘာကြောင့်လဲ လိင်ဆက်ဆံပြီးချိန်မှာ ငိုကြွေးတာ ဘာကြောင့်လဲ ......... လိင်ဆက်ဆံပြီးချိန် ဒီလိုစိတ်ခံစားချက်တွေ ခံစားရပြီး ငိုကြွေးမိတာကို Post-coital Tristesse (PCT) လို့ခေါ်ပါတယ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်မျိုးပါ။ ဒီပြဿနာမျိုးက အလိုမတူပဲ လိင်ဆက်ဆံခံရလို့ ငိုကြွေးတာနဲ့ မတူပါဘူး။ PCT က စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာ တစ်မျိုးလို့ […]

အကြောက်တရားဆိုတာလူတိုင်းမှာရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တချို့သောသူတွေမှာတော့ အထူးအထွေ အကြောင်းပြချက်မရှိဘဲ တစ်စုံတစ်ခုကို အလွန်အမင်းကြောက်နေတတ်ပါတယ်။ ထိုတစ်စုံတစ်ရာကို တွေ့ကြုံလိုက် ရတဲ့အခါမှာအလွန်အမင်းစိုးရိမ်ပူပန်မှုကိုခံစားရပြီးပြောမပြတတ်တဲ့ကြောက်ရွံ့မှုမျိုးနဲ့ ကြောက်ရွံ့ နေတာပါ။ ကြောက်ရွံ့တဲ့အရာဟာ နေရာတစ်နေရာလည်းဖြစ်နိုင်သလို၊  ပစ္စည်း(ဒါမှမဟုတ်) အခြေအနေတစ်ရပ်ရပ်လည်းဖြစ်နေနိုင်ပါသေးတယ်။ တခြားသော   စိုးရိမ်ပူပန်မှုမျိုးနဲ့ မတူတာကတော့ အကြောက်လွန်ရောဂါဆိုတာဟာမိမိဘာကိုကြောက်သလဲ ဆိုတာ တိတိကျကျ ရှိနေပါတယ်။ အကြောက်လွန်ရောဂါကို Phobia လို့သုံးနှုန်းပါတယ်။ Phobia ရှိနေသူ တစ်ယောက်ဟာ  သူတို့ကြောက်ရွံတဲ့အရာတွေနဲ့ ပတ်သက်လာရင် ဘာဆိုဘာမှ မလုပ်ရဲ၊ မကိုင်ရဲကြပါဘူး။ ကြောက်ရွံမှုရဲ့ အကျိုးဆက်ကြောင့် ပြင်းထန်စွာထိခိုက်နာကျင်ရတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အလုပ်တွေ၊ ကျောင်းတွေမှာ လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည်တွေလျော့ကျစေလာနိုင်သလို လူမှုပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်းနည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။ Phobia ဘာကြောင့်ဖြစ်ရသလဲ။ မျိုးရိုးလိုက်တာကြောင့်ဖြစ်နိုင်သလို ပတ်ဝန်းကျင်ကြောင့်လည်း Phobia ရောဂါ ခံစားသွားရနိုင်ပါတယ်။  စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါ ခံစားနေရသူ တစ်ယောက်ယောက် မိမိဆွေမျိုးထဲမှာ ရှိခဲ့မယ်ဆိုရင်လည်း အကြောက်လွန်ရောဂါခံစားရနိုင်ပါတယ်။ မိမိမျက်စိရှေ့မှာ ရေနစ်ခြင်းကဲ့သို့သောကြောက်မက်ဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်မျိုးမျိုး […]

လူဆိုတာ သိပ်ခက်တယ်ဗျ။ ဘယ်နတ်ဘုရား၊ ဘယ်သဘာဝကမှ ဖန်ဆင်းသတ်မှတ်ထားခြင်း မရှိတဲ့ စံနှုန်းတွေကို လူတွေကိုယ်တိုင် ဖန်တီးယူပြီး သတ်မှတ်ကြတယ်။ ဒီသတ်မှတ်ချက်တွေက လူ့ပတ်ဝန်းကျင်ထဲ လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့သွားတဲ့အခါ Trend လို့ခေါ်တဲ့ ခေတ်ရေစီးကြောင်းတွေ ဖြစ်လာကြတယ်။ လူတိုင်းဟာ မွေးလာကတည်းက ကိုယ်ပိုင်အလှတရားကိုယ်စီနဲ့ မွေးလာကြတာပါ။ တစ်နေရာတည်းမှာ ကွက်လှတဲ့သူရှိသလို၊ အစိတ်အပိုင်း အားလုံးခြုံကြည့်ပြီး လှတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ အတွင်းစိတ်ထားလှတဲ့သူတွေလည်း ရှိသလို အပြင်ပိုင်း ရုပ်ဆင်းသဏ္ဍာန်လှတဲ့သူတွေ ရှိကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြစ်မျိုးမှဲ့မထင် အချိန်တိုင်း၊ နေရာတိုင်း လှနေတဲ့သူဆိုတာတော့ မရှိပါဘူး။ ကိုယ့်ရဲ့ အလှအပကို ကိုယ်တိုင်မြင်ပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ အတွင်း၊ အပြင်အစိတ်အပိုင်းအားလုံးမှာ ဘယ်နေရာကတော့ လှပလဲ၊ ကြည့်ကောင်းလဲ၊ ပြေပြစ်လဲ စတာတွေက သူများပြောစရာမလိုဘဲ ကိုယ့်ဘာသာ သိနားလည်အောင် အရင်ဆန်းစစ်ကြည့်ဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့အလှကို ကိုယ်တိုင်သိမှ ဒီအလှအပကို […]

လတ်တလောမှာ လူတွေရဲ့ စိတ်က ထိလွယ်ရှလွယ်အနေအထားကို ရောက်နေပါပြီ။ အိမ်ထဲမှာ နေနေရတာလဲကြာပြီ၊ ဒီကပ်ကြီး ဘယ်တော့ပြီးမှာလဲ မသေချာ၊ အလုပ်သွားတဲ့သူတွေကလည်း ဘယ်တော့များ အကူးခံရမလဲဆိုပြီး ထိတ်တလန့်လန့်နဲ့ စိုးရိမ်နေကြရပါတယ်။ ထုတ်သာ မပြောတာ တစ်ယောက်ဆီမှာ တစ်မျိုးစီ စိတ်ဖိစီးမှုတွေနဲ့ရယ်ပါ။ ဒီကြားထဲမှာ ဒီပူပင်သောကတွေကို ပိုဆိုးအောင် လုပ်နေတာက ဆိုရှယ်မီဒီယာပါပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ဆိုရင် အဓိက သုံးကြတာတော့ ဖေ့ဘွတ်ပေါ့။ တစ်နေ့ တစ်နေ့ လုပ်စရာ ထူးထူးခြားခြားလည်း မရှိ၊ ပျင်းလည်း ပျင်းလာတဲ့အခါ ဒါကိုပဲ လက်က မချနိုင် သုံးမိလာပါတယ်။ ဒါရဲ့ နောက်ဆက်တွဲကတော့ . . . ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေ အသုံးလွန်တဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုယ်ကို နှိုင်းယှဉ်တတ်လာတယ်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ တော်တော်များများက အဆင်ပြေတာပဲ တင်ပါတယ်။ လက်တွေ့မှာ အဆင်မပြေတာကို သိပ်မတင်ကြပါဘူး။ ဘယ်လိုဆိုင်ကြီးမှာတော့ ဒီနေ့ […]

လောကမှာ ဘယ်သူမဆို ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်နေလိုကြတယ်၊ အေးချမ်းချင်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့်လက်တွေ့မှာ ပျော်ရွှင်မှုဆိုတာ ကောက်ရိုးပုံမှာ အပ်ပျောက်ရှာနေသလိုပဲ၊ ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်ဖို့ ခက်ခဲကြတယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ပြောလို့ရတာကတော့ လူတိုင်း ၂၄ နာရီ အချိန်ပြည့် ပျော်ရွှင်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒါဟာ အကြောင်းအကျိုး၊ အကောင်းအဆိုး အမြဲဒွန်တွဲနေတဲ့ လူ့သဘာဝပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့တွေရဲ့ တချို့သော တွေးခေါ်မှုပုံစံတွေ၊ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံတွေကို ပြောင်းလဲလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ အရင်ကထက် ပိုပြီး ပျော်ရွှင်လာနိုင်တယ်ဆိုတာ အာမခံလို့ ရပါတယ်။ ဘာတွေမှားယွင်းနေလဲ၊ ဘာတွေ ပြင်ဆင်ကြမလဲ။ ၁။ ပျော်ရွှင်မှုဆိုတာ ကိုယ်တိုင် လုပ်ယူရတဲ့အရာပါ။ တချို့လူတွေက တခြားတစ်ယောက်က ကိုယ့်ကို ပျော်ရွှင်အောင်လုပ်ပေးမှ ပျော်နိုင်မယ်လို့ ထင်ထားကြတယ်။ တကယ်တော့ ပျော်ရွှင်မှုဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့ ရင်တွင်းကနေ လာတာပါ။ ကိုယ်သည်သာ ကိုယ့်ကို ပျော်ရွှင်အောင် ဖန်တီးပေးနိုင်တာပါ။ တခြားတစ်ယောက်ကြောင့် […]