အစိုးရိမ်လွန်ခြင်းနှင့် ကြောက်ရွံ့ခြင်းများ

ကြောက်ရွံ့ခြင်း (Phobias) က အဖြစ်များတဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေး ပြဿနာ တစ်ရပ်ပါ။ လူတိုင်းနီးပါးမှာ ကြောက်ရွံ့ခြင်း တစ်ခုစီ ရှိတတ်ကြပါတယ်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတွေရဲ့ ၈ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က တစ်ခုမကသော ကြောက်ရွံ့ခြင်းတွေကို ခံစားနေရပါတယ်။ အမျိုးသမီး အများစုက အမျိုးသားတွေထက် ကြောက်ရွံ့ခြင်းကို ပိုခံစားရတတ်ကြပါတယ်။ ကြောက်ရွံ့ခြင်း အမျိုးအစားတွေက ဘယ်လောက်ထိ များနေလဲ။ ကိုယ်တိုင်ရော ဘယ်လို ကြောက်ရွံ့ခြင်းတွေကို ခံစားနေရလဲ ဆိုတာကို ဆောင်းပါးလေးထဲမျာ အတူတူ လေ့လာကြည့်ရအောင်လား.......... ကြောက်ရွံခြင်း ခံစားရတဲ့အခါ ဘယ်လိုတွေ ခံစားရနိုင်လဲ။ ကြောက်ရွံ့ခြင်းကို ခံစားရတဲ့အခါ မအီမသာဖြစ်တာ တုန်တုန်ယင်ယင်ဖြစ်တာ နှလုံးခုန် မြန်လာတာ ပုံမှန် မဟုတ်တဲ့ အခြေအနေ တစ်ရပ်ရပ်ကို ခံစားရတာ စိတ်ထဲမှာ ဖိစီးပူပန်မှုတွေ ခံစားရတာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ လူအမျိုးမျိုး ကြောက်ရွံ့ခြင်း အဖုံဖုံ ကြောက်ရွံ့ခြင်းတွေက လူတစ်ယောက်ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝ အပေါ်မှာ ပုံစံ […]

လူတစ်ယောက်စီမှာ ကြောက်တတ်တဲ့အရာ တစ်ခုစီတော့ ရှိစမြဲပါ။ ဒီလို ​ကြောက်တယ်ဆိုတာက သာမန် ကြောက်ရုံမဟုတ်ဘဲ။ အခြေအနေ တစ်ရပ်ရပ် ဒါမှမဟုတ် အရာဝတ္ထုတစ်ခုခု၊ သတ္တဝါ တစ်ကောင်ကောင်ကို အတော်လေး ကြောက်ရွံ့တဲ့ အနေအထားပါ။ လူတစ်ယောက်ကို အလွန်အမင်း ကြောက်စေနိုင်တဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေက အများကြီးပါ။ ဒီလို ကြောက်ရွံ့မှုတွေက ကိုယ်တိုင်တောင် မသိလိုက်ဘဲ ခံစားမိနေနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို ကြောက်ရွံ့မှုတွေထဲကမှ အထူးဆန်းဆုံးလို့ ယူဆထားတဲ့ ကြောက်ရွံ့မှုတွေက ဘာတွေများ ဖြစ်မလဲ.......... အထူးဆန်းဆုံး ကြောက်မှု (၅) သွယ် ကြောက်ရွံ့မှုတွေ အမျိုးမျိုးထဲကမှ အထူးဆန်းဆုံးလို့ ယူဆရတဲ့ ကြောက်မှု (၅) သွယ်က ဘာတွေများ ဖြစ်မလဲ.......... ကြောက်ရွံ့မှုကို ကြောက်ခြင်း (Phobophobia) ဒီကြောက်ရွံ့မှု အမျိုးအစားကတော့ ကြောက်ရွံ့စရာ ဖြစ်ရပ် တစ်ခုခု၊ အခြေအနေ တစ်ရပ်ရပ်၊ အရာဝတ္ထု တစ်ခုခုကို ကြောက်ရွံ့တဲ့ စိတ်အခြေအနေပါ။ ဒီအခြေအနေက […]

“သောကများမနေစမ်းပါနဲ့” လို့ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်း အချင်းချင်းပြောလေ့ပြောထရှိတယ်မဟုတ်လား။ တကယ်တော့ သောကများတာမကောင်းပါဘူး။ ပူပင်သောကများခြင်းဟာ စိတ်ဝေဒနာတစ်မျိုးပါ။ ပူပင်သောကများတာကြောင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးကိုပါ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ Anxiety လို့ခေါ်တဲ့ ပူပင်သောကများတာဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဘဝတစ်သက်တာလုံးကို ဒုက္ခပေးနိုင်တဲ့ဝေဒနာတွေထဲမှာ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ သောကများတယ်ဆိုတဲ့စကားကို မကြာခဏကြားနေကြဖြစ်နေတာမို့သာ သိပ်ပြီးကြောက်စရာမကောင်းလှဘူးလို့ ထင်နေကြတာပါ။ တကယ်တော့ ဒီပြဿနာကအတော်လေး လူကို ဒုက္ခပေးနိုင်ပါတယ်။ သောကများတဲ့လူတွေဟာ ဘဝတန်ဖိုးလျော့ကျပြီး စိတ်ရောကိုယ်ပါထိခိုက်နိုင်တယ်လို့ လေ့လာချက်တွေကဆိုထားပါတယ်။ တချို့သောဝေဒနာတွေဟာ အလွန်ပြင်းထန်တဲ့ရောဂါတွေဖြစ်တာမို့ မဖြစ်မနေ ဂရုစိုက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ဟာ ပူပင်သောကတွေဖိစီးလာပြီဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်မှာ အောက်ပါ သက်ရောက်မှုတွေ ရှိလာတာ့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကတာ့ Generalized anxiety disorder (GAD) GAD ဆိုတာ စိုးရိမ်သောကလွန်ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ သာမန် စိုးရိမ်ပူပန်ပြီး သောကပွားတတ်တဲ့အဆင့်ကနေ ရောဂါအဆင့်ကို ကူးပြောင်းသွားတာပါ။ ဒီလိုဖြစ်သွားတဲ့ဝေဒနာသည်တွေအများအပြားရှိနေပြီးတော့ အမေရိကန်တစ်နိုင်ငံတည်းမှာတင် ၆.၈ သန်းလောက်ရှိတယ်လို့ The […]

လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးကိစ္စတွေကို ရှောင်ရှားလိုတဲ့၊ လူမှုရေးကိစ္စတွေကို စိုးရိမ်ပူပန်မှုများတဲ့ အခြေအနေကို Social Anxiety Disorder လို့ ခေါ်ဝေါ်ပါတယ်။ မိမိ မနှစ်ခြိုက်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ရှောင်ရှားလိုတာ သဘာဝဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူအများနဲ့ ဆက်ဆံပြောဆိုရမှာကို ကြောက်ရွံ့စိုးရိမ်စိတ်များနေတာ၊ သူစိမ်းတရံစာများနဲ့ မတွေ့ဆုံလိုတာ၊ မိတ်ဆုံစားပွဲ တွေ့ဆုံပွဲတွေကို ရှောင်ကြဉ်တာ စတာတွေကတော့ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိကို အများက ဝေဖန်မှာ၊ ကဲ့ရဲ့မှာ စတာတွေကို စိုးရိမ်စိတ်များနေတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ တခါတရံမှာ ဒီပြဿနာကို ခံစားနေရသူများကိုယ်တိုင်က သူတို့အနေနဲ့ ဖြစ်သင့်တာထက် လွန်ကဲနေတာကို သိမြင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မိမိကိုယ်ကို မထိန်းနိုင်ကြပါဘူး။ လူမှုဆက်ဆံရေးကို ကြောက်ရွံ့ရှောင်ရှားတာဟာ သာမန်ရှက်ကြောက်တတ်တဲ့ အခြေအနေနဲ့ မတူပါဘူး။ ရှက်ကြောက်ခြင်းဟာ တခဏတာပဲဖြစ်ပြီး နေ့စဉ်ဘဝကို အနှောက်အယှက်မပေးနိုင်ပါဘူး။ လူမှုဆက်ဆံရေးကို ရှောင်ရှားခြင်းကတော့ အစွဲအလန်းတခုလို […]

တစ်စုံတစ်ယောက်အပေါ် မနာလိုဖြစ်မိတယ်၊ သဝန်တိုတယ်၊ အဘိဇ္ဈာပွားတယ်၊ မလိုတမာတွေးကြံနေမိတယ်ဆိုတာ ကောင်းတဲ့ ကိစ္စတော့မဟုတ်ပါဘူး။ လူတစ်ဖက်သား မသိနိုင်ရင်တောင်မှ ကိုယ့်စိတ်ကိုယ်တော့ သိနေနိုင်တာပဲလေ။ ဒီလိုစိတ်ထားမျိုးဟာ မကောင်းဘူး၊ မရှိသင့်ဘူးလို့ လူတိုင်းပြောတတ်ကြတယ်။ တကယ်တမ်း ကိုယ်တိုင် ဒီလိုခံစားလာရချိန်မှာ ထိမ်းချုပ်နိုင်ဖို့၊ ဖျောက်ဖျက်ပစ်ဖို့ကတော့ ခက်လှပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အချစ်ရေးကိစ္စတွေမှာ သဝန်တိုစိတ်ဟာ အမြဲပြဿနာများစေတတ်ပါတယ်။ သဝန်တိုတာကို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြဿနာတစ်ခုလို့ စိတ်ပညာမှာတော့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ Morbid Jealousy ဒါမှမဟုတ် Pathological Jealousy လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ရောဂါတစ်ခုသဖွယ် သတ်မှတ်ရတဲ့အခြေအနေမျိုးဆိုရင်တော့ Othello Syndrome သို့ Delusional Jealousy လို့လည်းခေါ်ကြပါသေးတယ်။ စိတ်ရောဂါတစ်မျိုးပေါ့။ များသောအားဖြင့် သမီးရည်းစား၊ ချစ်သူ၊ အိမ်ထောင်ဖက်တွေအကြား သဝန်တိုကြတယ်ဆိုတာ တစ်ခါတစ်ရံတော့ ချစ်စရာ၊ ကြည်နူးစရာ ကိစ္စဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် များလားရင် ပြင်းထန်လာရင်တော့ ပြဿနာဖြစ်သွားတတ်ကြပါတယ်။ ကိုယ့်ချစ်သူက […]

လူတိုင်းမှာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုဆိုတာ ရှိကြပါတယ်။ နေ့စဉ် လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေကြတဲ့ဘဝမှာ စိုးရိမ်ပူပန်ရခြင်းကိစ္စဟာ လူတိုင်းအတွက် အသားကျနေတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စိုးရိမ်ပူပန်မှုဟာ ကာလကြာရှည်လာရင်တော့ ဘဝတစ်ခုလုံးကို အကျိုးသက်ရောက်လာနိုင်ပါတယ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာသာမကဘဲ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကိုပါ ထိခိုက်လာနိုင်ပါတယ်။ ယခုဆောင်းပါးမှာ ဖော်ပြပေးမယ့် အကြောင်းအရာကတော့ စိတ်ပူပန်ခြင်းကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာအပေါ် ထိခိုက်လာနိုင်တဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့ စိတ်ပူပန်ရချိန်မှာ ခဏတာအားဖြင့် အသက်ရှူသံ၊ နှလုံးခုန်သံမြန်ခြင်း၊ ဦးနှောက်ကို သွေးပိုမိုစီးဆင်းသွားခြင်း စတဲ့အပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်ချက်ဖြစ်ပြီး ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုခုကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ပိုမိုပြင်းထန်တဲ့ အခြေအနေမှာဆိုရင် ပျို့အန်ချင်စိတ်ပေါ်ခြင်း၊ သတိလစ်ချင်သလိုဖြစ်ခြင်း စတာတွေနဲ့ ကြုံနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ စနစ်တွေအပေါ် အဓိကအကျိုးသက်ရောက်မုတွေကတော့ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဗဟိုအာရုံကြောစနစ် စိုးရိမ်ထိတ်လန့်ခြင်းကို အချိန်ကြာမြင့်စွာခံစားလာရရင် ဦးနှောက်ကနေ စိတ်ဖိစီးချိန်ထွက်တဲ့ ဟော်မုန်းတွေ […]

COVID-19 အကျပ်အတည်းကာလမှာ လူတော်တော်များများဟာ စီးပွားရေး၊ အလုပ်အကိုင်တွေ နှောင့်နှေးကုန်တာဖြစ်တဲ့အတွက် စွန့်စားဖို့၊ ရှေ့ဆက်ဖို့ကို အားယူနေကြရတယ်။ ဒီအချိန်မှာ ကိုယ်ရှေ့ဆက်မယ့် ခြေလှမ်းတွေမှားသွားမှာ၊ အမှားလုပ်မိမှာ ကြောက်ပြီး လမ်းပျောက်သလိုဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ တကယ်တော့ ကြောက်စိတ်ဆိုတာ တခြား စိတ်ခံစားချက်တွေလိုပဲ နေ့စဥ်ဘဝမှာ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိပြီး မိမိလုပ်နိုင်စွမ်းကို ကန့်သတ်လိုက်သလို ဖြစ်တာကြောင့် သတိပြုပြီး ဖြေရှင်းဖို့လိုပါတယ်။ လူတိုင်းအမှားနဲ့မကင်းတတ်ပါ။ မှားမှာကြောက်တဲ့စိတ်ကြောင့် အမှားပိုလုပ်မိတာတွေ ရှိလာနိုင်တဲ့အတွက် အောက်ပါအချက်လေးတွေကို အသုံးချကာ ကြောက်စိတ်ကိုအနိုင်ယူပြီး ရှေ့ဆက်ရမယ့်အလုပ်တွေကို သတ္တိရှိရှိရင်ဆိုင်လိုက်ရအောင်။ ၁) မိမိကြောက်စိတ်ကို ဖုံးကွယ်ဖို့မကြိုးစားပါနဲ့။ လူတိုင်းဟာ မိမိမှားမှာကြောက်တတ်တာ၊ ကြောက်စိတ်ရှိတာကို ဟန်ဆောင်ဖုံးကွယ်တတ်ကြပါတယ်။ အစဥ်အလာအရ သူရဲကောင်းတွေ၊ အောင်မြင်နေတဲ့သူတွေကို စိတ်ကူးယဥ်ကြည့်လိုက်ရင် ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်ပြီး လုံးဝမကြောက်တတ်တာကိုပဲ မြင်မှာပါ။ တကယ်တော့ သူတို့ဟာ မကြောက်တတ်တာမဟုတ်ဘဲ ကြောက်စိတ်ကိုအနိုင်ယူခဲ့ကြသူများသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ​ဒါကြောင့် ငါကြောက်စရာမလိုဘူးဆိုပြီး မိမိရဲ့ကြောက်စိတ်ကို အတင်းဖုံးဖိဖို့ […]

ဒီပရက်ရှင် ဝင်တယ်၊ စိတ်တွေ ကျနေတယ် ဆိုတာကို လူမှုကွန်ရက်တွေမှာ ထမင်းစားရေသောက် ပြောနေကြတာ တွေ့တွေ့နေရပါတယ်။ ဒီလို ပြောရင်း ပုံမှန်နေထိုင်၊ သွားလာ၊ လုပ်ကိုင်နေနိုင်သေးတာတော့ ဝမ်းသာစရာပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် စိတ်ဓာတ်ကျတယ် ဆိုတာ တတ်နိုင်သလောက် စောစော ဖြေရှင်းသင့်တဲ့ အရာပါ။ ပါးစပ်ကသာ ငါ စိတ်ကျရောဂါ ဖြစ်နေပြီလို့ ပြောပြောနေကြပေမယ့် တကယ်တမ်း ကုသဖြေရှင်းဖြစ်တာ နည်းပါတယ်။ ဒီလိုပဲ အဆင်ပြေသွားမှာပါပဲ လို့လေ။ ဒီလိုနဲ့ ... နောက်ပိုင်းမှာ စိတ်ကျ ဝေဒနာ ပြင်းထန်လာရင် အစာစားချင်စိတ် မရှိတော့တာ၊ ပိန်ကျသွားတာ၊ အိပ်မပျော်တော့တာ၊ သတ်သေချင်စိတ် တွေ ဖြစ်လာတာတွေ အထိ ဖြစ်လာတဲ့ အခါ အန္တရာယ် ရှိပါတယ်။ ဒီအဆင့် ကို မရောက်ခင် ကိုယ့်မှာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ လက္ခဏာအဆင့်တွေ ဖြစ်နေပြီလား […]

စိတ်ဓာတ်ကျတယ်၊ စိတ်ဓာတ်ကျတယ်လို့ လူတိုင်းပြောတတ်ကြတယ်။ စိတ်ဓာတ်ကျတယ်ဆိုတာက အရာရာဆုံးရှုံးလိုက်ရပြီဆိုတဲ့ အတွေးမျိုး စိတ်ထဲမှာ ခံစားမိပြီး စိတ်ရောကိုယ်ပါ ထိခိုက်ခံစားရတာမျိုးပါ။ Depression လို့ခေါ်ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ ဝေဒနာက လူအများအပြားမှာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပြီးတော့ တချို့တွေအတွက်က ယာယီအားဖြင့်သာဖြစ်ပေမယ့် တချို့တွေအတွက်ကတော့ တကယ့် ကျန်းမာရေးပြဿနာကြီးဖြစ်ပါတယ်။ Depression စနစ်တကျကုသဖို့ လိုအပ်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ခံစားချက်သက်သက် မဟုတ်ပါဘူး။ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး လူတွေအကြားမှာရှိနေတဲ့ ယုံတမ်းစကားတွေ၊ ထင်မြင်ချက်တွေ အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ဒီအချက်တွေဟာ ဘယ်လောက် မှန်ကန်ပြီး ဘယ်လောက် မှားယွင်းနေသလဲဆိုတာကို လေ့လာကြည့်ရအောင်။ မှားယွင်းနေသည့် ယုံတမ်းများ Myth: အလုပ်တွေ သိပ်လုပ်ရင် စိတ်ဓာတ်ကျတတ်တယ် - စိတ်ဓာတ်ကျတာက လူ ၆ ယောက်မှာ ၁ ယောက်နှုန်းဖြစ်တဲ့ ရောဂါမျိုးပါ။ အလုပ်တွေ သိပ်လုပ်ရင် စိတ်ဓာတ်ကျတတ်တယ်ဆိုတာက တစ်ဝက်ပဲမှန်တဲ့ အချက်အလက်ဖြစ်ပါတယ်။ […]

လူတိုင်းကတော့ ဘာမှလုပ်စရာ မရှိရင် တစ်ခုခုကို ထိုင်တွေးနေတာပါပဲ။ အဲဒီအတွေးတွေက တစ်ခုပြီး တစ်ခု ဆင့်ပွားလာရာကနေ ကိုယ့်စိတ်ကို ဒုက္ခဖြစ်စေနိုင်လောက်တဲ့ မကောင်းတဲ့ အတွေးတွေဘက်ကို ရောက်သွားတတ်ပါတယ်။ လူဆိုတဲ့ အမျိုးက ကောင်းတာတွေဆိုရင် သိပ်သတိမထားမိပေမဲ့ မကောင်းတဲ့ အတွေးတွေဆိုရင်တော့ ခေါင်းထဲက ဆွဲထုတ်မရအောင် သိမ်းထားတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေကိုတော့ စိတ်အကျဉ်းကျခြင်း၊ စိတ်ချောင်ပိတ်မိခြင်း (Rumination) လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အတွေးလွန်တာ (Overthinking) နဲ့ ဘာကွာသွားလဲ။ Overthinking ဖြစ်တဲ့သူတွေဟာ ကောင်းတာ၊ မကောင်းတာကို ရည်ရွယ်ပြီး တွေးတာမဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တွေးချင်ရာ လျှောက်တွေးနေတတ်တာပါ။ Rumination အမျိုးအစားကတော့ ဘယ်လိုအတွေးကနေပဲ စသည်ဖြစ်စေ မကောင်းတဲ့ အတွေးတွေဘက်ကို အမြဲရောက်သွားတတ်ပြီး ဒါကို ထပ်တလဲလဲ တွေးနေရင်း ဘာကိုမှ မလုပ်ချင်မကိုင်ချင် ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် စိတ်အကျဉ်းကျတဲ့သူတွေဟာ ဝမ်းနည်းပူဆွေးစရာ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ၊ […]