အခြေခံကျန်းမာရေး

တစ်နေကုန်သွားလာပြီး ညနေနားချိန်များရောက်ပြီဆိုရင် ဖနောင့်တွေထဲက နာလိုက်တာဆိုတဲ့ Hello ဆရာဝန်ပရိသတ်ကြီးများရှိလား။ ဒါဆိုရင်တော့ ဒီဆောင်းပါးလေးကနေ့စဉ်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ပြဿနာကိုဖြေရှင်းပေးမှာပါနော်။ ဒါတွေကြောင့် ဖနောင့်နာရတာပါ ခြေထောက်က ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးရဲ့ အလေးချိန်ကို ထိန်းထားရတာပါ။ ဒီတော့ တစ်နေ့တာလှုပ်ရှားလိုက်တိုင်းမှာ အဓိက ဝန်ထမ်းထားရတာပေါ့။ ဒီတော့ သတ်မှတ်ထားတဲ့အခြေအနေထက်ပိုလုပ်ရတဲ့အခါခြေဖနောင့်ကနာလာနိုင်ပါတယ်။ ခြေထောက်က ပုံမှန်မဟုတ်တာ ဒေါက်မြင့်ဖိနပ်တွေစီးတာ ခြေထောက်နဲ့မကိုက်တဲ့ ဖိနပ်စီးတာ အဝလွန်နေတာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ေနရတာ အလေးအပင်တွေ တစ်ချိန်လုံး သယ်ပိုးထားတာတွေကြောင့် ဖနောင့်နာလာနိုင်ပါတယ်နော်။ ဘယ်လိုသက်သာအောင်လုပ်မလဲ ဖနောင့်နာတာကို သက်သာစေဖို့ ဒီနည်းလေးတွေက အသုံးဝင်မှာပါနော်။ အနားယူပါ -ခြေထောက်နာတဲ့အခါ မနိုင်ဝန်ထမ်းတာမျိုး မလုပ်ပါနဲ့။ခြေဖနောင့်လေးကို သက်သောင့်သက်ဖြစ်စေဖို့အတွက် အနားယူပေးပါ။ ရေနွေးစိမ်ပေးပါ -ရေနွေးနွေးလေးထဲကို ဆားကြမ်းထည့်ပြီးရေနွေးစိမ်ပေးတာကလည်း ဖနောင့်နာတာကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ ညအိပ်ရာဝင်ခါနီးစိမ်ပေးပါနော်။ ရေခဲကပ်ပေးပါ - ဖနောင့်နာတာကို သက်သာစေမယ့် နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုကရေခဲဝတ်ကပ်ပေးတာပါ။ရေခဲကို တဘက်စလေးထဲမှာထည့်လို့ ဖနောင့်နာတဲ့နေရာကို ၁၅ မိနစ်လောက်ကပ်ပေးလိုက်ပါ။ ဖနောင့်နာတာကို သက်သာစေမှာအသေအချာပါ။ သင့်တော်တဲ့ ဖိနပ်ဝတ်ပေးပါ - ဖိနပ်ကလည်း […]

အပြင်က ရာသီဥတုရဲ့ အပူချိန်က သက်ရောက်တဲ့အခါ ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်ခန္ဓါက ကိုယ်တွင်းအပူတွေကို ကျစေဖို့ ချွေးတွေထွက်စေပါတယ်။ တချို့သူတွေမှာတော့ ဘယ်လောက်ပူပူ ချွေးမထွက်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်ဗျ။ ဒါဟာ ဘာကြောင့်ဖြစ်တာလဲဆိုတော့ ချွေးထုတ်လုပ်တဲ့ ဂလန်းတွေဟာ ကောင်းစွာ အလုပ်မလုပ်တော့တာကြောင့်ပါ။ ဒီအခြေအနေကို ချွေးငုပ်ခြင်း (Hypohidrosis) လို့ခေါ်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓါတစ်ခုလုံး ချွေးငုပ်တာမျိုးလည်း ရှိသလို နေရာကွက်ကျားဖြင့် ချွေးငုပ်တဲ့ အခြေအနေတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ချွေးက မထွက်တော့တဲ့အခါ ကိုယ်တွင်းအပူကို ငြိမ်းအောင် မလုပ်နိုင်တော့တဲ့အတွက် အပူတွေက ပိုပြီးတိုးလာမယ်။ အပူတွေ အရမ်းကြီးလာတဲ့အခါ နောက်ဆက်တွဲ အပူဒဏ်ကြောင့် တက်ခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်းတွေပါ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ချွေးငုပ်တဲ့ လက္ခဏာကို ဖြစ်စေတဲ့ ရောဂါတွေက ဘာတွေလဲ။ များသောအားဖြင့် ရောဂါတွေဟာ အာရုံကြောစနစ်ကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေတဲ့အတွက် ချွေးငုပ်တတ်ပါတယ်။ တခြား အရေပြားပြဿနာတွေ၊ မျိုးရိုးဗီဇလိုက်တာ၊ […]

အခုရာသီဥတုမတရားပူတယ်။ အပြင်ထွက်ရရင် အသက်ရှူလို့တောင်မဝသလိုပဲ။ ဒီထက်ပိုပူလာမှာကို ပြင်ဆင်ထားရမယ်ထင်တယ်။ အပူဒဏ်ကြောင့်ဖြစ်နိုင်တာကို အရေးပေါ် နဲ့ အရေးပေါ်မဟုတ်တဲ့အခြေအနေများဆိုပြီး ခွဲလို့ရတယ်။ အရေးပေါ်အခြေအနေကနေ သေတဲ့အထိဖြစ်နိုင်တယ်။ အပူရှပ်တယ်လို့ ခေါ်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် နားလည်မှုလွဲနေတာက နေပူထဲကနေ ပြန်လာပြီး ရေချိုးလိုက်လို့ အဲကွန်းခန်းထဲဝင်လိုက်လို့စတာတွေကို အပူရှပ်တယ်လို့ ပြောနေကြတယ်။ တကယ်က အပူဒဏ်ကို အကြာကြီး ခံရတဲ့နောက် ချွေးထွက်များပြီး ခန္ဓါကိုယ်က ရေဓါတ်နဲ့ ဆားဓါတ်တွေဆုံးရှုံးတယ်။ ဆုံးရှုံးမှုတွေကို ဆက်ပြီးမဖြည့်တင်းနိုင်ဘဲ အပူကလည်း ဆက်ပြီးခံနေရတယ်ဆိုရင် ခန္ဓါကိုယ်က သူ့ရဲ့ အပူထိန်းညှိတဲ့လုပ်ငန်းစဉ်ရပ်သွားတယ်။ ဦးနှောက်ရဲ့ ပုံမှန်လုပ်ငန်းစဉ်တွေပျက်ယွင်းသွားတယ်။ အဲဒီမှာ သတိလစ်တာ၊ တက်တာ၊ ခန္ဓါကိုယ်အပူချိန် အရမ်းမြင့်တာတွေဆက်ဖြစ်တယ်။ အဲဒါကို အပူရှပ်တယ် (Heat Stroke) လို့ခေါ်တယ်။ Heat Stroke မတိုင်ခင်မှာ ရေဓါတ်နဲ့ ဆားဓါတ်ဆုံးရှုံးမှုလက္ခဏာတွေ အရင်ပြတတ်တယ်။ ခေါင်းမူးခေါင်းကိုက်တာ။ ကြွက်သားတွေနာကျင်တာ၊ ကြွက်တက်တာ။ နှလုံးခုန်မြန်တာ၊မူးဝေတာတွေက အန္တရာယ်ရှိနေပြီဆိုတာကို ပြသပါတယ်။ အပူရှပ်တာက အမြန်အဆန်ကယ်တင်မှုမလုပ်ဘူးဆိုရင် သေတတ်ပါတယ်။ […]

ပြင်းလွန်းတဲ့အပူရှိန်ကို အံတုပြီး လှုပ်ရှားသွားလာနေရတာ အတော်ပင်ပန်းပါတယ်။ခုချိန်မှာ အရိပ်ထဲနေရင်တောင် ပူလောင်နေရတဲ့နွေအပူဒဏ်ကို ဘယ်လိုသက်သာအောင်နေရမလဲပဲတွေးနေကြမှာပါ။ အင်္ကျီဆိုင်ရှေ့ဖြတ်ရင်တောင် အသားအေးမယ့်အဝတ်အစားကိုပဲ မျက်လုံးထဲမြင်တော့တယ်။အပူသက်သာဖို့ အိမ်တိုင်းမှာ အမြဲသုံးလေ့ရှိတာက လျှပ်စစ်ပန်ကာနဲ့လေအေးပေးစက်ပါ။လေအေးပေးစက်မရှိတဲ့သူတွေတော့ ပန်ကာသုံးပါတယ်။ ပန်ကာက လိုသလိုနေရာရွှေ့ပြောင်းလို့ရတာလည်းပါတာပေါ့။ ပန်ကာကိုနေ့ဘက်အပြင် ညအိပ်တဲ့အခါ ဖွင့်ထားပြီး အိပ်တတ်ကြပါတယ်။ ညကျအိပ်ရာထဲဝင်တာနဲ့ တအားပူအိုက်တာကိုး။ချွေးတွေတလုံးလုံးနဲ့ လူးရင်းလှိမ့်ရင်း မိုးလင်းသွားမှာစိုးရတယ်လေ။ပန်ကာကို ဟိုးအရင်တည်းက အသုံးပြုလာခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး အန္တရာယ်ကြီးကြီးမားမားလည်း မဖြစ်လောက်ဘူးလို့ယူဆထားကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့်တစ်ညလုံးပန်ကာရှေ့အိပ်စက်ကြတာဟာ စိုးရိမ်စရာရှိလားလို့မေးခွန်းထုတ်စရာရှိလာပါတယ်။ သုတေသနဆန်းစစ်ချက်တစ်ခုကြောင့်ပါ။လေအေးပေးစက်မသုံးဘဲ ပန်ကာသုံးသူတွေမှာ ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှုတွေရှိတယ်လို့ ဆက်နွှယ်မှုအထောက်အထားတချို့ကို သူက ဖော်ပြလာတာဖြစ်ပါတယ်။ဒီဆန်းစစ်ချက်အရ အပူပြင်းထန်ချိန်အတွင်း ပန်ကာအသုံးပြုမှုရဲ့ကောင်းကျိုးဆိုးပြစ်တွေအကြောင်း မရေရာမှုတွေကိုသေချာဆက်လက်လေ့လာပြီး ခိုင်မာတဲ့အထောက်အထားဆက်ရှာဖွေဖို့လိုပါတယ်လို့ဗြိတိန်ကျန်းမာရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုဌာနမှKatie Carmichael ကပြောပါတယ်။ ပန်ကာကြောင့် ပိုပူနိုင် ဒီလေ့လာဆန်းစစ်ချက်ကို အကျိုးအမြတ်မယူ သုတေသနအဖွဲ့The Cochrane Collaboration က ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်တွေအတွက် စုစည်းလေ့လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အပူချိန်အရမ်းပြင်းနေတဲ့အချိန်မှာ ပန်ကာအသုံးပြုခြင်းက ခန္ဓါကိုယ်ကိုအေးစေတဲ့အစား ပိုပူစေနိုင်ပြီး ထိခိုက်မှုတွေရှိစေနိုင်တယ်လို့ စိုးရိမ်ကြတာပါ။ […]

ဒီနှစ်ေနွရာသီဟာ အခြားနှစ်တွေကထက် အပူချိန်ပြင်းတယ်ဆိုသာ အားလုံးသိကြမှာပါ။ ဆောင်းကသာ မအေးပေမယ့် နွေကတော့ အမြဲသစ္စာရှိပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒီလိုပူပြင်းတဲ့နွေရာသီဆိုတာလည်း ရက်ပိုင်းလောက်မဟုတ်ဘဲ ၃လလောက်တောင်ကြာတာဆိုတော့ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်တာတွေဖြစ်လာတော့တာပေါ့။ အားလုံးထဲကမှ အန္တရာယ်အရှိဆုံးဖြစ်တဲ့ နွေအပူချိန်ေကြာင့် ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်တတ်တဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ ၃ ခုကို ပြောပြပေးတော့မှာပါ ။ ။ ( ၁ ) အပူရှပ်ခြင်း (Heat stroke) အပူရှပ်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့ စိမ်းမယ့်သူတွေ မရှိဘူးလို့ထင်ပါတယ်။ နွေရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ အဖြစ်အများဆုံးနဲ့ အန္တရာယ် အရှိဆုံးကျန်းမာရေး အခြေအနေတစ်ခုပါ။ လူတစ်ယောက်ရဲ့ သာမာန် အပူချိန်က ၉၈.၇ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ဘဲ ရှိသင့်တာပါ။ ဒီထက်ကျော်ပြီး များလာတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်က အပူချိန်ကို အံတုဖို့ သာမာန် အပူချိန်ကို ပြန်ထိန်းထားဖို့ […]

ရေပူရေနွေးကို ဆောင်းရာသီမှာပဲ လူတွေ သောက်တတ်ကြတယ်လို့ ထင်ပေမဲ့ တကယ်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ရာသီမရွေး သောက်ပေးလို့ ရပြီး ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း ကောင်းကျိုးများစွာ ရှိစေနိုင်ပါတယ်။ အစာကြေလွယ်ပြီး ရင်ချောင်စေတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုကို ပြေလျော့စေပြီး လူကို လန်းဆန်းတက်ကြွစေတယ်။ အထူးသဖြင့် ဖျားနာနေတဲ့အချိန်ဆို ရေနွေးသောက်ပေးခြင်းရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို ပိုပြီး ရနိုင်ပါတယ်။ ရေနွေးရဲ့ ကောင်းကျိုး ၁၀ ချက်က ဘာတွေလဲ။ ၁။ နှာစေးနှာပိတ် သက်သာစေတယ်။ ဖျားနေတဲ့အချိန်၊ နှာစေးနှာပိတ်တာပါ ဖြစ်လာရင် သိပ်စိတ်ညစ်ရတယ်နော်။ နှာခေါင်းက အသက်ရှူလို့လည်း မဝ၊ နှပ်တွေကို အမြဲညှစ်ထုတ်ရနဲ့ လူက ပိုပြီးနုံးချိနေတော့တာပေါ့။ ရေနွေးမှာ ပါတဲ့ အပူဓါတ်ဟာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းနဲ့ လည်ချောင်းထဲမှာ ပိတ်နေတဲ့ ချွဲတွေကို ပျော်ကျသွားစေပြီး ပွင့်ထွက်သွားစေတယ်။ ခေါင်းမူးခေါင်းကိုက်နေတာ၊ လည်ချောင်းနာနေတဲ့အချိန်ဆိုရင်လည်း ရေနွေးကို ပိုပြီး သောက်ပေးသင့်တယ်နော်။ ၂။ […]