အခြေခံကျန်းမာရေး

ဆိုကြပါစို့။ ကိုယ်ဟာ ပါတီပွဲတစ်ခုကိုရောက်နေပြီး သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ဝိုင်းဖွဲ့စကားပြောနေကြတယ်။ သောက်ထားတဲ့ ဂက်စ်ပါတဲ့ အချိုရည်တွေ၊ ဘီယာတွေကြောင့် လေတက်ချင်စိတ်၊ ဆီးသွားချင်စိတ် ဖြစ်လာတယ်။ စကားဝိုင်းထဲက ထသွားရမှာကို အားနာလို့ အိမ်သာမသွားဖြစ်ဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပေါ့။ အောင့်မထားသင့်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အချက်ပြမှုတွေ ကို သတိထားရပါမယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ပြင်ပကပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကပဲဖြစ်ဖြစ် အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုဝင်လာတယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာတင် မကောင်းတာတွေများလာပြီဆိုရင် စွန့်ထုတ်ဖို့၊ တစ်ခုခုလုပ်ဖို့ အချက်ပြလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုအချက်ပြတာတွေကို လျစ်လျူရှုလိုက်တာ၊ အောင့်ထားလိုက်တာမျိုးတွေ လုပ်လိုက်ရင်ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဘယ်လိုဆိုးကျိုးတွေဖြစ်မလာမလဲ။ ဒီလိုအချက်ပြမှုတွေကရော တကယ်ရော အရေးကြီးရဲ့လားဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးလေးမှာ ဆက်လက်ဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ အောင့်မထားသင့်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အချက်ပြမှုတွေ က ဘာတွေလဲ နှာချေခြင်း ဟတ်ချိုး၊ ဟတ်ချိုး နှာချေတာကို ဘယ်သူကမှတော့ အထူးတလည် အောင့်ထားနေမှာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ အမှန်ပြောရရင် အောင့်ထားလို့လည်းမရပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခုခုကို […]

ဒီဘက်ခေတ်မှာ လူကြီးလူငယ်မရွေး အရက်နဲ့တော့ မကင်းကြတော့ပါဘူး။ လူမှုရေးအရရော အသက်ငယ်သေးတဲ့အတွက် ကိုယ့်အပေါင်းအသင်းနဲ့အတူ ပျော်ဖို့ ရွှင်ဖို့အတွက် စားပွဲဝိုင်းလေးမှာ အရက်ကလေးပါမှ မြိန်တတ်ကြတာကိုး။ အဲ့လိုသောက်ချင်သလို သောက်ပြီး နောက်နေ့ဆိုရင် အလူးအလဲခံရမယ့် ဒုက္ခကတော့ အရက်နာကျတဲ့ဝေဒနာပါပဲ။ သောက်တဲ့ပမာဏနဲ့ လူပေါ်မူတည်ပြီး ဝေဒနာပြင်းထန်မှုက ကွာသွားနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် လူအများစုအနေနဲ့တော့ ဒီပြဿနာကို မလွဲမသွေ ကြုံကြရတတ်ပါတယ်။ အရက်နာကျတဲ့ ဝေဒနာဟာ အရမ်းအဆိုးရွားကြီး မဟုတ်တဲ့တိုင်အောင် ခံစားရတဲ့သူအတွက် မသက်သာသလို ဘေးလူအမြင်မှာလည်း သိပ်ကိုကြည့်ရဆိုးပြီး ကဲ့ရဲ့ချင်စရာဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ညကလည်း အိပ်တာနောက်ကျတော့ မျက်တွင်းကညို၊ အသားက မွဲခြောက်ခြောက်၊ လူကို ကြည့်ရင်လည်း အားမရှိဘဲ နုံးခွေနေသလို၊ အိပ်ချင်နေသလို၊ အစားကလည်း မစားနိုင်၊ ရေလည်း မသောက်နိုင်၊ အဆိုးဆုံးကတော့ မူးဝေအော့အန်ပြီး ခေါင်းကိုက်တဲ့ ပြဿနာပါပဲ။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ အရက်သောက်ပြီး နောက်နေ့ အရက်နာကျတဲ့အချိန်မှာ […]

ဗီဒီယိုဂိမ်းတွေဟာ လူကြိုက်အများဆုံး ဖျော်ဖြေရေးနည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် လူသိများပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်လွှားက ဗီဒီယိုဂိမ်းဝါသနာရှင်တွေဟာ တစ်ပတ်ကို နာရီပေါင်း ၃ ဘီလီယံကျော်လောက်အထိ သူတို့ရဲ့  အချိန်တွေကို ဗီဒီယိုဂိမ်းတွေနဲ့  အသုံးချအပန်းဖြေနေကြပါတယ်။ စာရင်းဇယား လေ့လာချက်တွေအရ အမေရိကန်တစ်နိုင်ငံတည်းမှာတင် လူဦးရေ သန်း ၁၅၀ လောက်က ဗီဒီယိုဂိမ်းဆော့ကြပါတယ်။ ဒါက သူတို့တိုင်းပြည် လူဦးရေရဲ့ ၄၇% နီးပါးပမာဏဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ တစ်ရက်မှာ ဂိမ်းဆော့ချိန် ၃ နာရီခန့် ပျမ်းမျှဆော့ကြပါတယ်တဲ့။ ပျမ်းမျှအသက်ကတော့ ၃၅ နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ ၇၂% သော ဂိမ်းဆော့သူတွေဟာ အသက် ၁၈  နှစ်နဲ့အထက် လူငယ်တွေဖြစ်ကြပါတယ်။ ၇၁% လောက်က ကလေးတွေဖြစ်ပြီးတော့ ၂၉% ကတော့ မိဘတွေကိုယ်တိုင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလိုချင်တာက  ဗီဒီယိုဂိမ်းတွေဟာ ကလေးတွေနဲ့ လူငယ်တွေအပေါ်မှာ လွှမ်းမိုးနိုင်စွမ်း ပိုများတယ်ဆိုတဲ့ […]

ရခဲလှတဲ့ လူ့ဘဝဆိုတာလည်း တကယ်တမ်းပြန်တွက်ကြည့်ရင် တိုတိုလေးပဲနော်။ လူတော်တော်များများက မွေးကတည်းက သေရမယ့်ရက်ဆိုတာ ပါလာတာချည်းပဲလို့ ပြောတတ်ကြပေမယ့် တကယ်တမ်းက ကိုယ်နေထိုင်တဲ့ လူ့ဘဝသက်တမ်း ရှည်မလား၊ တိုမလားဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့ တစ်နေ့တာ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံတွေပေါ် အများကြီးမူတည်ပါတယ်။ အလွယ်ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျန်းမာအောင် စားရင် ကျန်းကျန်းမာမာဖြစ်မယ်၊ အာဟာရမဖြစ်တဲ့ အစားအစာတွေပဲ စားနေရင် ရောဂါတွေ တစ်မျိုးပြီးတစ်မျိုး ဖြစ်မယ်၊ မြန်မြန်အသက်တိုနိုင်တယ်ပေါ့။ လူတိုင်းနီးပါးကတော့ အသက်ရှည်ရှည်နဲ့ နေချင်ကြတာပဲမလား။ ကိုယ်ချစ်တဲ့မိသားစု၊ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းတွေနဲ့လည်း မခွဲချင်ကြဘူး၊ မရောက်ဖူးသေးတဲ့ နေရာတွေကို သွားလည်ချင်တယ်၊ မစားဖူးသေးတဲ့ အစားအစာတွေကိုလည်း စားကြည့်ချင်တယ်၊ ကိုယ်ချစ်ရတဲ့သူတွေနဲ့ တိုင်းပြည်အပေါ်လည်း အများကြီး အကျိုးပြုရဦးမယ် အစရှိသဖြင့်ပေါ့။ ခုဆောင်းပါးမှာတော့ အသက်ရှည်ရှည်နေချင်တဲ့သူတိုင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲသင့်တဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံ၊ အစာအာဟာရတွေအကြောင်းကို ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာတွေကို ပြောင်းလဲကြမလဲ။ နှစ်သစ်ကို ရောက်လာပြီဆိုတော့ အကောင်းဆုံးတကာ့ အကောင်းဆုံးတွေကိုပဲ […]

ဒီခေတ်မှာ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်း ပမာဏဟာ ကျွန်တော်တို့ အဘိုးအဘွားတွေခေတ်ကထက် အဆ ၁၀၀ လောက်ပိုများလာနေပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ မိုဘိုင်းဆက်သွယ်ရေး တာဝါတိုင်တွေနဲ့ မိုက်ခရိုဝေ့ဗ် အန်တင်နာတွေကြောင့်ပါပဲ။ ဒီလို တာဝါတိုင်တွေနဲ့ သူတို့က ထုတ်လွှတ်တဲ့ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်းတွေကြောင့် လူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်စေနိုင်သလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းက လူအတော်များများစိတ်ဝင်စားကြတဲ့ မေးခွန်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လျှပ်စစ်သံလိုက်လှိုင်းတွေဟာ လူတွေကိုသာမက ငှက်တွေ၊ ပျားပိတုန်းတွေနဲ့ တချို့သော တိရိစ္ဆာန်ငယ်လေးကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူ့ဇီဝကမ္မလုပ်ငန်းစဉ်ကို နှောင့်ယှက်နိုင်ပြီးတော့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုတချို့ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဆိုပါ သံလိုက်လှိုင်းတွေကြောင့် အောက်ဖော်ပြပါ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်ချေရှိပါတယ်။ ၁။ ခေါင်းကိုက်တာ ၂။ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတာ ၃။ နှလုံးဖောက်ပြန်တာ ၄။ သုက်လွှတ်နှုန်းနည်းပါးတာ ၅။ ခန္ဓာကိုယ်ချို့ယွင်းချက်ရှိတဲ့ ကလေးမွေးဖွားမှုနှုန်းမြင့်မားတာ ၆။ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ချေရှိတာ ၇။ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်တာ ၈။ အိပ်မပျော်တာ ၉။ အမြင်အာရုံချို့ယွင်းတာ ၁၀။ မူးဝေတာမျိုးတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ဆက်သွယ်ရေးလှိုင်းတွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ […]

လူအများသိထားကြတဲ့ အဝလွန်တာ၊ သွေးတိုးရောဂါနဲ့ အထိုင်များတဲ့နေထိုင်မှုပုံစံတို့လို အန္တရာယ်အချက်တွေကြောင့်ချည်းပဲ ဆီးချို ဖြစ်နိုင်ခြေများစေတာမဟုတ်ပါဘူး။ စိတ်ဖိစီးမှုဟာလည်း အမျိုးသမီး တွေရဲ့ ဆီးချိုသွေးချိုဖြစ်ပွားမှုမှာ အရေးပါတဲ့သက်ရောက်မှုရှိနေတာကို သုတေသနအသစ်က ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ ဒီသုတေသနကို American Heart Association ရဲ့ သိပ္ပံကဏ္ဍကွန်ဖရင့်မှာ တင်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အလုပ်ကြောင့် စိတ်ဖိစီးရတဲ့ အမျိုးသမီး တွေမှာ ဆီးချိုအန္တရာယ် ပိုများ ဒီသုတေသနအရ စိတ်ဒဏ်ရာဖြစ်စေတဲ့ကိစ္စတွေကြောင့်ရတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု၊ အိမ် ဒါမှမဟုတ် အလုပ်ခွင်မှာ ကြာရှည်ခံစားရတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် အမျိုးသမီးတွေမှာ အမျိုးအစား၂ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ နှစ်ဆပိုများတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဆီးချိုကာကွယ်ရာမှာ စိတ်ဖိစီးမှုအန္တရာယ်ကိုလည်း တခြားအချက်တွေလိုပဲ အလေးထား ဖြေရှင်းသင့်တယ်လို့ ကယ်လီဖိုးနီးယားတက္ကသိုလ် သုတေသီတွေက သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ကိုယ့်မှာ - မိဘ၊ မောင်နှမသားချင်းတွေထဲက တစ်ယောက်ယောက်မှာ ဆီးချိုရှိနေရင်၊ ဆီးချိုရောဂါနဲ့ ချိတ်ဆက်နေတဲ့ ရောဂါတချို့ ရှိနေရင်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ဆီးချိုဖြစ်ခဲ့ဖူးရင် ၊ ဆီးချိုရောဂါအစပျိုးအဆင့်မှာရှိနေရင်၊ […]

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ကြောင့် ရောဂါပိုးပါတဲ့ခြင်တွေပိုပြန့်ပွားလာနိုင်တယ် ဇီကာ၊ ဆင်ခြေထောက်၊ ဂျပန်ဦးနှောက်အမြှေးရောင်၊ ငှက်ဖျား၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ချီကန်ဂူညာ (ဆင်တုပ်ကွေး) တို့က ကြောက်ဖို့ကောင်းတယ်ထင်ပါသလား။ ဒါဆို ခြင်ကိုက်မခံပါနဲ့၊ ခြင်မရှိအောင် ကြိုးစားရှင်းလင်းပါ၊ ကြိုတင်ကာကွယ်ပါ။ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှုကြောင့် နောက်လာမယ့် နှစ် ၅၀ အတွင်းမှာ ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်လာတဲ့ ခြင်တွေဆီကနေ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခံရသူ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ၁ ဘီလျံအထိ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ သုတေသနက သတိပေးထားပါတယ်။ ရောဂါပိုးသယ်ဆောင်မှုအများဆုံးခြင်မျိုးစိတ်နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ Aedes aegypti နဲ့ Aedes albopictus တို့က သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ဇီကာနဲ့ ဆင်တုပ်ကွေး တို့လို ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို သယ်ဆောင်ပျံ့နှံ့စေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာအနှံ့မှာ တစ်လထက်တစ်လပြောင်းလဲလာတဲ့ အပူချိန်ကြောင့် ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း ဒီခြင်တွေမှာ ဘယ်လိုပြောင်းလဲမှုရှိလာမလဲ သုတေသီတွေက လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။ “ ကိန်းဂဏန်းအတိအကျထွက်ဖို့ မလွယ်ပေမယ့် တစ်ချိန်ချိန်တော့ ဒါပြဿနာဖြစ်လာမယ်ဆိုတာ သိပါတယ်။ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အတိုင်းအတာပါပဲ။ “ လို့ […]