အမျိုးအစား (၂) ဆီးချို

ဝါတွင်းကာလ ဥပုသ်စောင့်မယ့်သူတွေထဲမှာ ဆီးချိုရောဂါရှိတဲ့ သူတွေလည်း ပါနေမှာပါ။ သာမန်အခြေအနေမှာတောင် ဆီးချိုက တက်လိုက် ကျလိုက် မဖြစ်အောင် မနည်းဂရုစိုက်နေရတာဆိုတော့ ဝါတွင်းကာလဆို ပိုပြီး ထိန်းချုပ်ရခက်မှာပါ။ ဒါကြောင့် ဝါတွင်းကာလမှာရော ဆီးချိုကို ဘယ်လိုထိန်းမလဲ။ ဆီးချိုသမားတွေမှာ အဓိကပြဿနာက အစားအသောက်ပါပဲ။ အစားအသောက်နဲ့ ဆေးကို သေချာချိန်ညှိမှ ဆီးချိုက ချိန်ခွင်လျှာအလယ်မှာ ငြိမ်နေမှာပါ။ ဆေးကို ဆရာဝန်က ချိန်ညှိပေးနေတာဆိုတော့ အစားအသောက်ထိန်းရမှာ ကိုယ့်တာဝန်ပါ။ ဥပုသ်စောင့်တဲ့အချိန်မှာရော ဘာတွေစားမလဲ။ အာဟာရနဲ့ ဆီးချိုကို ဘယ်လို ချိန်ညှိမလဲဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ ဝါတွင်းကာလ ဥပုသ်စောင့်တဲ့ ဆီးချိုရောဂါရှင်တွေမှာ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေး အခြေအနေများ ဝါတွင်းကာလမှာ ဥပုသ်စောင့်မယ့် ဆီးချိုဝေဒနာရှင်တွေ အနေနဲ့ ပြောင်းလဲလာတဲ့ စားသောက်မှု ပုံစံ၊ စားသောက်တဲ့အချိန်၊ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်၊ ဟော်မုန်းတွေကြောင့် အောက်က ပြောတဲ့ ကျန်းမာရေး […]

ဝါတွင်းတို့၊ သင်္ကြန်တို့၊ အခါကြီးရက်ကြီးတို့ရောက်ပြီဆိုရင် သူသူကိုယ်ကိုယ် ဥပုသ်စောင့်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပါပြီ။ ဒီထဲမှာ မေးလာကြတာက ဆီးချိုရောဂါရှင် တွေရော ဥပုသ်စောင့်လို့ ရလားဆိုတာပါပဲ။ ဥပုသ်စောင့်ချင်ပေမယ့် ဆီးချိုရောဂါကြောင့် စောင့်ရင် ကောင်းမလား၊ မစောင့်ရင်ကောင်းမလား တွေးနေကြသူတွေ အများကြီးပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဆီးချိုရောဂါရှင် တွေက အစာနဲ့ ဆေးနဲ့ တွဲနေရတာကိုး။ ဒီကြားထဲမှာ အင်ဆူလင်နဲ့ ဖောက်၊ ထိုး၊ စား လုပ်ရတဲ့ သူတွေလည်း ရှိသေးတယ်လေ။ သူတို့တွေအတွက် ဆီးချိုနှင့်ဟော်မုန်းရောဂါအထူးကုပညာဌာနက အကြံပြုထားတာလေးတွေကို မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါရှင် တွေ ဥပုသ်စောင့်လို့ရလား။ ယေဘုယျအားဖြင့်တော့ စောင့်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဥပုသ်မစောင့်မီက ဆီးချိုကောင်းကောင်းထိန်းနိုင်ရဲ့လား။ ဘယ်လိုအစားအစာမျိုးတွေ စားလေ့ရှိလဲ။ အရင်က မကြာခဏ ဆီးချိုကျတတ်တဲ့သူလား။ ဆီးချိုပုံမှန်စစ်ဆေးနိုင်ပါ့မလား။ နောက်ဆက်တွဲ ရောဂါ (ဥပမာ ကျောက်ကပ်ထိနေပြီလား) နေ့တိုင်းစောင့်မှာလား၊ ဥပုသ်ရက်ပဲ […]

လှုပ်ရှားရုန်းကန်မှု၊ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာတဲ့ ယနေ့ခေတ်မှာ လူအများစုဟာ အစားတစ်နပ်အတွက် ချက်ပြုတ်ပြင်ဆင်ဖို့ သိပ်ပြီး အချိန်မပေးလိုကြတော့ပါဘူး။ စူပါမားကတ်ကပဲဖြစ်ဖြစ်၊ လမ်းဘေးဆိုင်ကပဲ ဖြစ်ဖြစ် အသင့်စား စားစရာတစ်မျိုးမျိုးကိုပဲ အလွယ်တကူဝယ်ယူ စားသောက်ကြပါတယ်။ တကယ်တော့ အသင့်စား အစားအသောက် (Junk food) များဟာ ကယ်လိုရီပါဝင်မှု များပြားပြီး အာဟာရဓာတ်ပါဝင်မှု နည်းပါးတာကြောင့် ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်ခြင်း မရှိလှပါဘူး။ ရေရှည်ခံနိုင်အောင်လည်း ပြုပြင်ထားတဲ့အတွက်ကြောင့် လတ်ဆတ်မှုလည်း မရှိပါဘူး။ အသင့်စားစားစရာတွေမှာ သကြားနဲ့ အဆီဓာတ်များစွာပါဝင်တာမို့ ကိုယ်အလေးချိန် တက်စေနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်း၊ အဝလွန်ခြင်းဟာ ဆီးချိုရောဂါနဲ့ ဆက်နွယ်နေပါတယ်။ အမျိုးအစား ၂ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ ကိုယ်အလေးချိန် မြင့်တက်နေခြင်းလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာမှာ အဆီတွေစုလာတဲ့အခါ ဆဲလ်များဟာ အင်ဆူလင်ဟော်မုန်းကို တုံ့ပြန်မှု ကောင်းကောင်းမလုပ်နိုင်တော့ပါဘူး။ အင်ဆူလင်ဟာ သွေးထဲက […]

ဆီးချိုဆိုတာက autoimmune disease တစ်မျိုးပါ။ အထူးသဖြင့် အမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုရောဂါပေါ့။ အမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုရောဂါက ခန္ဓာကိုယ်က အင်ဆူလင်ကို လုံးဝမထုတ်နိုင်တာပါ။ အမျိုးအစား (၂) ဆီးချိုရောဂါကတော့ အင်ဆူလင်ကို လုံလောက်အောင် မထုတ်နိုင်တာကြောင့် ဖြစ်နိုင်သလို အင်ဆူလင်ကို အဆင်ပြေပြေ အသုံးမချနိုင်တာကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေဟာ ပုံမှန် ကိုယ်ခံအား နည်းနေတတ်ပြီး ရောဂါတွေ အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ ဆီးချိုရှိသူတွေရဲ့ ကိုယ်တွင်းက သွေးဖြူဥတွေက ကောင်းကောင်းအလုပ်မလုပ်နိုင်တာကြောင့်ပါ။ ဒီတော့ ဆီးချိုရှိသူတွေ အနေနဲ့ ပြင်ပက ရောဂါပိုးတွေ ဝင်ရောက်ကူးစက်မှု ကင်းစေဖို့ ကိုယ်ခံအား ကောင်းအောင် ဘယ်လိုနေထိုင်ရမလဲဆိုတဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေကို မျှဝေပေးပါ့မယ်။ ဆီးချိုရှိသူတွေ ကိုယ်ခံအားကို မြှင့်တင်နိုင်ဖို့ ဆီးချိုရှိသူတွေအနေနဲ့ ကိုယ်ခံအား ကောင်းစေဖို့ဆိုရင် အစားအစာကို အတိုင်းအဆ […]

ဆီးချိုရှိသူတွေက ကျန်းမာသူတွေထက် ကိုယ်ခံအား နည်းနေတတ်ပြီး ရောဂါတွေ အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်ကူးစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ဆီးချိုရှိသူတွေအနေနဲ့ ကိုယ်ခံအား ကောင်းအောင် ဘယ်လို စားသောက်နေထိုင်ရမလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးမယ်နော်။ ဆီးချိုရှိသူတွေ ကိုယ်ခံအား ကောင်းစေဖို့ ဆီးချိုရောဂါ ခံစားနေရသူတွေ ကိုယ်ခံအား ကောင်းစေဖို့ဆိုရင် ကုလားပဲ ကုလားပဲမှာ ကိုယ်ခံအားကို အားဖြည့်ပေးနိုင်တဲ့ ပရိုတင်း၊ ဗီတာမင် A၊ ဗီတာမင် D၊ ဗီတာမင် E၊ ဇင့်၊ သံဓာတ်၊ ဆီလီနီယမ်တို့ ပါဝင်နေပါတယ်။ ဇင့်က နှလုံးကျန်းမာစေသလို သွေးတွင်းသကြားဓာတ် မြင့်တက်တာကြောင့် နှလုံး ထိခိုက်တာမျိုး မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ အမျှင်ဓာတ် ပါဝင်မှုက အစာခြေစနစ် ကျန်းမာစေပြီး ဝမ်းမှန်စေသလို သွေးတွင်းသ​ကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ အင်ဆူလင် တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း ကောင်းစေပြီး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ပင်လယ်ငါး ပင်လယ်ငါးတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဆယ်လ်မွန်ငါး၊ ဆာဒင်းငါး၊ မက်ကာရယ်စတာတွေက […]

အင်ဆူလင်ဆိုတာ အစာအိမ်အနောက်ကပ်လျက်မှာရှိတဲ့ ပန်ခရိယကနေ ထုတ်လုပ်တဲ့ ဟော်မုန်းတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာကနေပြီး ဂလူးကို့စ်ကို အသုံးချရာမှာ ဝင်ရောက်ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ ဂလူးကို့စ်ကတော့ ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်များမှာတွေ့ရတဲ့ သကြားတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အစာစားပြီးချိန်မှာ အစာအိမ်လမ်းကြောင်းထဲ ရောက်သွားတဲ့ ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်တွေကို ချေဖျက်လိုက်တဲ့အခါ ဂလူးကို့စ်အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ ဂလူးကို့စ်ကို အူနံရံများကနေ စုပ်ယူလိုက်ပြီး သွေးထဲကို ရောက်ရှိလာပါတယ်။ သွေးထဲကို ဂလူးကို့စ်ဝင်ရောက်လာချိန်မှာ အင်ဆူလင်ဟာ ကိုယ်ခန္ဓာတစ်ခုလုံးက ဆဲလ်တွေအနေနဲ့ သကြားကိုစုပ်ယူဖို့ အားပေးပြီး စွမ်းအင်အဖြစ် အသုံးချစေပါတယ်။ အင်ဆူလင်ဟာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကိုလည်း ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ သွေးထဲမှာ ဂလူးကို့စ်ဓာတ် အရမ်းများနေရင် ပိုနေတဲ့ ဂလူးကို့စ်တွေကို အသည်းထဲမှာ သိမ်းထားဖို့ အင်ဆူလင်က အချက်ပေးပါတယ်။ အသည်းထဲရောက်သွားတဲ့ ဂလူးကို့စ်တွေကို သွေးတွင်းဂလူးကို့စ်ဓာတ် မကျခင်အချိန်အထိ ပြန်ပြီး ထုတ်မသုံးတော့ပါဘူး။ အစာနဲ့ဝေးသွားချိန်၊ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ဖိစီးမှုနဲ့ ကြုံရချိန်၊ စွမ်းအင်အပို လိုအပ်ချိန် […]

ဆီးချိုဝေဒနာရှင်တွေအတွက် စားလိုက်တဲ့ ထမင်းလုပ်တိုင်းဟာ ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူ ပြုစေဖို့အတွက် ‘ပန်ကန်ပြားအချိန်အဆနည်းလမ်း’လေးကို ဝေမျှပေးချင်ပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်းဟာ ဆီးချို တက်မလာစေဖို့ အကောင်းဆုံး ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်တဲ့ လွယ်လွယ်ကူကူ နည်းလမ်းလေးပါပဲ။ ကျန်းမာတဲ့အစားအစာတွေကို များများပိုစားလာနိုင်ပြီး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အစားအစာတွေကို ရှောင်ကြဉ်မိဖို့ ဒီနည်းလမ်းက အကူအညီပေးမှာပါ။ ဒါ့အပြင် အာဟာရလည်းပြည့်ဝစေပြီး  အရသာရှိတဲ့အပြင် စိတ်ကျေနပ်မှုကိုလည်း အပြည့်အဝရစေနိုင်ပါတယ်။ ဒီနည်းလမ်းဟာ ဆီးချိုကို အဓိကတက်စေနိုင်တဲ့ ကစီဓာတ်နဲ့ ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်ပါတဲ့ အစားအစာတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး မစားမိအောင် ထိန်းချုပ်ထားတာပါ။ ကစီဓာတ်မပါဝင်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို ပိုမိုစားလာမိတဲ့အခါ ကယ်လိုရီနည်းသွားပြီး ဗီတာမင်၊ သတ္တုဓာတ်တွေ အမျှင်ဓာတ်တွေ ပြည့်ဝလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ အသားဓာတ်ကိုလည်း လုံလုံလောက်လောက် ရရှိစေနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒီလိုအချိန်အဆနည်းလမ်းဟာ ဆီးချိုသမားတွေအတွက်တင်မဟုတ်ပါဘူး ကိုယ်အလေးချိန် ကျဆင်းချင်သူတွေ၊ ထိန်းသိမ်းချင်သူတွေ၊ အာဟာရကောင်းကောင်းရရှိချင်သူတွေ၊ ကျန်းမာတဲ့ အစား အစာ Healthy Diet […]

ဆီးချိုဟာ ဒီကနေ့ခေတ်မှာ အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အဝလွန်တာ၊ အထိုင်များတာတွေနဲ့ စားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံတွေကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဆီးချိုဝေဒနာရှင်တွေ ပေါများလာနေပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဆီးချိုဝေဒနာရှင် ၄၁၅ သန်းဝန်းကျင်ရှိပြီးတော့ လူ ၁၁ ယောက်မှာ ၁ ဦးနှုန်း ဆီးချိုဝေဒနာခံစားနေရတာဖြစ်ပါတယ်။ ခန့်မှန်းချက်တွေအရဆိုရင် လာမယ့် ၂၀၄၀ မှာ ကမ္ဘာတစ်လွှား ဆီးချိုဝေဒနာရှင်ပေါင်း ၆၄၅ သန်းအထိ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆီးချိုဝေဒနာရှင် ၄၆% ဟာ ရောဂါလက္ခဏာမပြသကြတာကြောင့်လည်း တစ်ခါတစ်ရံမှာ ကိုယ့်မှာ ဆီးချိုဝေဒနာစွဲကပ်နေပေမယ့်လည်း သိချိန်နောက်ကျတာမျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ဆီးချိုရောဂါရှိလာပြီဆိုရင် ရေခဏခဏ ဆာတာ၊ ဆီးခဏခဏ သွားချင်တာ၊ ပိန်သွားတာ၊ အစားတွေ အရမ်းစားချင်တာ၊ မျက်လုံးတွေ ဝါးလာတာ စတာတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ်ဟာ ဆီးချို အကြိုအဆင့်အခြေအနေမှာ ရှိနေတယ် ဒါမှမဟုတ် ဆီးချိုဝေဒနာရှိနေတယ်ဆိုရင် […]

တကယ်လို့ လူတစ်ယောက်ဟာ နေ့စဉ်လိုအပ်တဲ့ ရေဓာတ်ပမာဏကို မဖြည့်ဆည်းနိုင်ဘူးဆိုရင် ဘာတွေဖြစ်လာမယ်ထင်ပါသလဲ။ ရေကိုလုံလောက်စွာ မသောက်တဲ့အခါ နှလုံးရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါတွေ ဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတင်ပဲတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးခြင်း (Dehydration) ဟာ အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုရောဂါကိုလည်း ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ခုဟာ အပြန်အလှန်သက်ရောက်မှုရှိပြီးတော့ အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုရောဂါကြောင့် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးနိုင်သလို ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုကြောင့်လည်း အမျိုးအစား-၂ ဆီးချိုရောဂါပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါ။ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးခြင်းဟာ များသောအားဖြင့် လုံလောက်တဲ့ အရည်ပမာဏကို မသောက်သုံးလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အခြားအချက်တွေ အနေနဲ့ကတော့ ရာသီဥတု၊ လှုပ်ရှားသွားလာမှုနဲ့ အစားအသောက် စတာတွေပေါ်လည်း မူတည်ပါတယ်။ Dehydration (ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးခြင်း) က ဆီးချိုရောဂါကို ဘယ်လိုဆိုးရွားစေသလဲ ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးခြင်းဆိုတာ မိမိသောက်သုံးတဲ့ရေပမာဏထက် ဆုံးရှုံးမှုကပိုများနေတဲ့အခါ ဖြစ်လာတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမမျှတမှုဟာ သွေးထဲက ဆား၊ သတ္တုဓါတ်နဲ့ သကြားပမာဏတွေကို ကမောက်ကမ ဖြစ်စေပါတယ်။ ခန္တာကိုယ်ထဲမှာ […]

ဆီးချိုသွေးချို ရောဂါ ရှိနေတဲ့သူတွေမှာ သုံးမျိုးပဲရှိတယ် - အကြောက်လွန်တဲ့သူတွေရယ်၊ မကြောက်တတ်တဲ့သူတွေရယ်၊ ဆင်ခြင်ထိန်းသိမ်းတတ်သူတွေရယ်။ ဘယ်တစ်မျိုးက အသက်ရှည်ရှည်၊ သက်တမ်းစေ့ နေရမယ် ထင်ပါသလဲ။ ကိုယ်က ဘယ်အဖွဲ့ထဲ ပါဝင်နေလဲ ဆိုတာကို အရင်ဆုံး ပြန်ဆန်းစစ်ကြည့်လိုက်ပါဦး။ ဆီးချိုသွေးချို ရှိသူတွေရဲ့ ပြဿနာများတဲ့ အတွေးမှား တချို့ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ အကြောက်လွန်သူနဲ့ မကြောက်တတ်သူတို့ရဲ့ အတွေးမှား တချို့ကို ဥပမာပေး ဖော်ပြလိုက်ပါတယ် - သွေးချိုတက်ရင် ဆေးသောက်မယ် ကိုယ့်မှာ ဆီးချိုရောဂါရှိနေပြီလို့ သိရတာနဲ့ ဘယ်လိုနေ၊ ဘယ်လိုထိုင်၊ ဘာတွေဆင်ခြင်ရမယ်ဆိုတာ အခြေခံ၊ အကြမ်းဖျင်းလောက်တော့ ဆရာဝန်က ပြောပြပေးလိုက်မှာပါ။ နားမလည်တာရှိရင် မေးလို့ရပေမယ့် ကိုယ်ထင်ရာကို တွေးပြီးမဆုံးဖြတ်ဖို့၊ သူများပြောတိုင်းမယုံဖို့၊ ရမ်းမကုဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို အတက်အကျ ထိန်းထားနိုင်ဖို့ ရောဂါအကြောင်းကို တတ်နိုသလောက်လေ့လာပါ၊ ရှာဖတ်ပါ၊ မေးမြန်းပါ။ ဆီးချိုထိန်းဆေးတွေကို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားတဲ့အတိုင်းသာ […]