အခြေခံကျန်းမာရေး

C-peptide ဆိုတာဘာလဲ။ C-peptide စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ သွေးထဲရှိ ထို peptide ပမာဏကိုတိုင်းတာခြင်းဖြစ်တယ်။ အင်ဆူလင် နှင့် C-peptide ဟာ မုန့်ချိုအိတ်မှ အတူတွဲပြီးထုတ်လုပ်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သွေးထဲမှာ C-peptide နဲ့ အင်ဆူလင်ပမာဏ အတူတူရှိတတ်ပါတယ်။ အင်ဆူလင်က သွေးထဲရှိသကြားဓါတ်နှင့် ခန္ဓါကိုယ်မှအသုံးပြုသော သကြားဓါတ်ပမာဏကို ထိန်းညှိပေးတယ်။ သွေးထဲရှိ C-peptide ပမာဏဟာ မုန့်ချိုအိတ်ကထုတ်သော အင်ဆူလင်ပမာဏကိုပါ ပြနိုင်သော်လည်း C-peptide မှာတော့ အင်ဆူလင်ကဲ့သို့ ခန္ဓါကိုယ်သကြားဓါတ်ကို ထိန်းပေးနိုင်သော အစွမ်းသတ္တိမရှိပါဘူး။ C-peptide စစ်ဆေးမှုကိုဆီးချိုသွေးချိုအမျိုးအစား(၁)လား (၂)လား သိရန်အတွက် ပြုလုပ်ပါတယ်။ အမျိုးအစား(၁) မှာဆိုရင် မုန့်ချိုအိတ်က အင်ဆူလင်မထုတ်နိုင်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အင်ဆူလင်ရော C-peptide ပါကျနေပြီး အမျိုးအစား(၂) မှာဆိုရင်တော့ မုန့်ချိုအိတ်လုပ်ငန်းပုံမှန်ဖြစ်တာကြောင့် C-peptide ပမာဏပုံမှန် ဒါမှမဟုတ် တက်နေပါမယ်။ C-peptide […]

CA-125 ကင်ဆာအမှတ်အသားဆိုတာဘာလဲ။ CA-125 ဆိုတာ မမျိုးဥအိမ်ကင်ဆာကျိတ်ကို ညွှန်ပြနိုင်သော အလွန်တိကျတဲ့ အမှတ်အသားတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ မမျိုးဥအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နေသာ အမျိုးသမီး ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်မှာCA-125 တက်လေ့ရှိတယ်။ မျိုးဥအိမ်ကင်ဆာအတွက် အလွန်တိကျပြီး အလွယ်တကူချက်ခြင်းသိနိုင်တာကြောင့် ဆေးကုသရာမှာ အထောက်အပံ့ကောင်းပေးပါတယ်။ သွေးရည်ကြည်ထဲရှိ CA-125 ပမာဏကို ကုသမှုအပေါ် လူနာဧ။်တုံ့ပြန်မှုအခြေအနေကိုသိရန်လည်း သုံးနိုင်တယ်။ ကုသမှုကိုကောင်းကောင်းတုံ့ပြန်နိုင်သောလူနာတွင် CA-125 ပမာဏကျသွားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် CA-125 ကို ကင်ဆာကျိတ်ခွဲစိတ်ဖယ်ထုတ်ပြီးသော လူနာတွင် နောက်တစ်ကြိမ်ခွဲရန်လိုမလိုသိရန်အတွက်လည်း သုံးနိုင်တယ်။ CA-125 ၃၅ ယူနစ်ထက်များသော လူနာများ၏ ၉၇ရာခိုင်နှုန်းမှာ နောက်တစ်ကြိမ် ခွဲစိတ်ဖယ်ထုတ်ရန်လိုပြီး ၃၅ ယူနစ်အောက်နည်းသော လူနာများတွင် ၅၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ ကင်ဆာကျိတ်ကျန်နေသေးမှာဖြစ်တယ်။ ကင်ဆာဆေးနှစ်ကြိမ်သွင်းပြီးချိန် CA-125 ကျသွားပါက ကင်ဆာဆေးကို ကောင်းကောင်းတုံ့ပြန်ကြောင်း ဖော်ပြသောတိကျသည့်လက္ခဏာဖြစ်တယ်။ ဒါ့အပြင် ကုသပြီးသော မမျိုးဥအိမ်ကင်ဆာ ဝေဒနာရှင်များတွင် ရောဂါအခြေအနေ […]

21-hydroxylase antibody ဆိုတာဘာလဲ။ 21-hydroxylase antibody သည် မိမိကိုယ်ခံအားမှမိမိကိုပြန်တိုက်သည့်ရောဂါဖြစ်သော အက်ဒီဆင် (Addison disease) ရောဂါရှိနေသလား သို့မဟုတ် ဖြစ်ပွားနိုင်ချေမြင့်စေသည့် အချက်များရှိနေသလားဆိုသည်ကို သေချာစေရန်အတွက် စမ်းသပ်သော စစ်ဆေးမှုတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ (အက်ဒီဆင် ရောဂါ ဆိုသည်မှာ အက်ဒရီနယ်ဂလင်းမှ စတီးရွိုက်ဟော်မုန်း အလုံအလောက်မထုတ်ပေးနိုင်သော ရောဂါ) ။adrenal cortex ဆိုသည်မှာ ကျောက်ကပ်တစ်ခုချင်းစီ၏ အပေါ်တွင် ကပ်ရပ်ရှိနေပြီး စတီးရွိုက်ဟော်မုန်းများကို ထုတ်ပေးသော အက်ဒရီနယ် ဂလင်း အပြင်ပိုင်း ဖြစ်သည်။ 21-hydroxylase antibody သည် adrenal cortex အလုပ်ကောင်းကောင်း မလုပ်နိုင်သောအခါတွင် သွေးထဲတွင်ပါလာသော adrenal cortex ပဋိပစ္စည်းများဖြစ်သည်။ မိမိကိုယ်ခံအားမှ မိမိကိုပြန်တိုက်သည့်ရောဂါဖြစ်သော အက်ဒီဆင် ရောဂါ (Addison disease) ကို အက်ဒရီနယ် ဂလင်း […]

Acetylcholine receptor antibody ဆိုတာဘာလဲ။ Acetylcholine receptor antibody သည် ကြွက်သားဆဲလ်များတွင်ပါရှိသော Acetylcholine receptor များအား ပေါင်းစပ်မရအောင် တားဆီနိုင်သော ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ Acetylcholine သည် ကြွက်သားကျုံ့ခြင်းကိုဖြစ်စေပြီး Acetylcholine receptor antibodies များသည် ကြွက်သားမကျုံ့နိုင်တော့အောင် တားနိုင်၏။ ဒီဖြစ်ရပ်သည် myasthenia gravis (MG) ဆိုသည့်ရောဂါ၏ ဝိသေသလက္ခဏာပင်ဖြစ်သည်။ Acetylcholine receptor antibodies များကို ၈၅%သော myasthenia gravis (MG) ရောဂါသည်များတွင် တွေ့ရ၏။ အမြင်ဆိုင်ရာ myasthenia ဖြစ်နေသောလူနာများတွင်မူ antibodies မြင်ရသည့်နှုန်း ပိုနည်းသည်။ Acetylcholine receptor antibodies များသည် myasthenia gravis (MG) ရောဂါအမည်တပ်နိုင်ရန်အတွက် စစ်ဆေးချက်များတွင် တန့်ပြန်မှုအကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ACHR […]

Acid Phosphate ဆိုတာဘာလဲ။ Acid Phosphate အင်ဇိုင်းကို တစ်ရှူးအများအပြားတွင်တွေ့ရသည်။ (အသည်း၊ သွေးနီဥဆဲလ်များ၊ ခြင်ဆီ၊ သွေးမွှားဥဆဲလ်များ) ၎င်းအင်ဇိုင်းများသည် prostate-isoenzyme (photphattuyen pure acid paralysis) များတွင် အများဆုံးပါဝင်ပါသည်။ များသောအားဖြင့် (အမြဲတမ်းမဟုတ်ပါ) အင်ဇိုင်းပမာဏသည် ဆီးကြိတ်ကင်ဆာရှိပြီး ထိုမှ တခြားသောအင်္ဂါများ အထူးသဖြင့် အရိုး ဆီသို့ ပျံ့နှံ့သည့်အခါတွင် မြင့်တက်လေ့ရှိပါသည်။ အင်ဇိုင်းမြင့်တက်လျှင် ကင်ဆာပျံ့သည့်လယ်ဗယ်တိုးနေကြောင့် ပြသခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် Acid Phosphate သည် သုက်ရည်တွင်လဲမြင့်တက်စွာပါဝင်သောကြောင့် မုဒိန်းမှုများတွင် မိန်းမကိုယ်အတွင်းမှလဲ စမ်းသပ်တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ Acid Phosphate ပမာဏအများအပြားသည် သွေးဆဲလ်များတွင်တည်ရှိပြီး အထူးသဖြင့် mono leukocytes (immature phenotype of macrophages) များတွင်ပေါများစွာပါရှိပါသည်။ ၎င်းတို့အား သွေးဖြူဥဆိုင်ရာရောဂါများနှင့် hairy cell leukemia ရောဂါများရှိမရှိဆုံးဖြတ်ရာတွင်လဲ […]

cosyntropin ဖြင့် ACTH လှုံ့စော်စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ Cosyntropin (Cortrosyn) ဆိုသည်မှာ လူလုပ်ဓါတုပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ACTH ဟော်မုန်းနှင့် တူညီသောအကျိုးရလဒ်ရှိပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းသည် adrenal cortex မှ cortisol ထွက်စေရန် လှုံစော်ပေးနိုင်ပါသည်။ ဒီစမ်းသပ်ချက်တွင် Cosyntropin ကို ထိုးသွင်းမည်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် သင်၏ဆရာဝန် သို့မဟုတ် ကျွမ်းကျင်သူမှ ဆေးမထိုးခင်နှင့်ထိုးပြီး cortisol လယ်ဗယ်ကို စစ်ဆေးမည်ဖြစ်သည်။ ဒီနည်းအားဖြင့် ဆရာဝန်သည် သင်၏ adrenal cortex အလုပ်ကောင်းကောင်း လုပ်မလုပ် ဆုံးဖြတ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ Cosyntropin ထိုးပြီးနောက် သွေးထဲမှ cortisol လယ်ဗယ်မြင့်တက်နေလျှင် သင်၏ adrenal cotex သည် လှုံစော်မှုကိုတုန့်ပြန်ပြီး ကောင်းကောင်းအလုပ်လုပ်သည်ဟု ဆိုလိုပါသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် adrenal သည်ပုံမှန်ဖြစ်ပြီး adrenal မလုံလောက်ခြင်းရောဂါအကြောင်းရင်းသည် Pituitary ဂလင်းမှလာနေသည်ဟုသိနိုင်သည်။ […]

Metyrapone ဖြင့် ACTH လှုံ့စော်စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ Meryrapone ဆိုသည်မှာ cortisol ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကိုတားဆီးသည့်ပစ္စည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် cortisol လယ်ဗယ်မြင့်လာမည်ဖြစ်သည်။ ( cortisol သည် adrenocorticotropic များကြောင့် ထုတ်လုပ်သည့်ဟော်မုန်းဖြစ်သည်) ဒီဆေးကိုသုံးသည့်အခါ cortisol ထုတ်လုပ်မှုကိုကျသွားစေပြီး pituitary ဂလင်းကို လှုံစော်စေပါသည်။ ထို့အပြင် ဒီစစ်ဆေးမှုသည် ကင်ဆာအကျိတ်များမှ ACTH ထုတ်မထုတ် သို့မဟုတ် Cushing’s Syndrome ရှိမရှိ သို့မဟုတ် Adrenal မလုံလောက်ခြင်းရှိမရှိကို စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။ ဒီစစ်ဆေးမှုသည် Cosyntropin စစ်ဆေးမှုနှင့် ဆင်တူသည်။ Metyrapone ဖြင့် ACTH လှုံ့စော်စစ်ဆေးခြင်းကို ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲ။ အောက်ပါကိစ္စရပ်များတွင် ဒီစစ်ဆေးမှုကိုလုပ်၏။ • Adrenal hyperplasia နှင့် မူလ adrenal မလုံလောက်ခြင်းကို ခွဲခြားရန် • Cushing’ syndrome ကို သိရှိရန် • Adrenal မလုံလောက်မှုကို […]

Adrenocorticotropic ဟော်မုန်းဆိုတာဘာလဲ။ Adrenocorticotropic ဟော်မုန်း (ACTH) ကို Pituitary ဂလင်းရှေ့ခြမ်းပိုင်း အလုပ် လုပ်မလုပ်နှင့် Cushing’s Syndrome (Cortisol ဟော်မုန်းများ အများအပြားထုတ်လုပ်သောရောဂါ)၊ Addison ၏ ရောဂါများ ရှိမရှိ စစ်ဆေးရန်အတွက် အသုံးပြုသည်။ ACTH သည် Pituitary ဂလင်းရှေ့ခြမ်းပိုင်းမှထုတ်သော အခန္ဓါကိုယ်အတွက် အရေးပါသည့် ဟော်မုန်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ပထမဆုံးအနေဖြင့် corticotrophin releasing ဟော်မုန်း (CRH) အား hypothalamus ဂလင်းမှထုတ်လိုက်၏။ ထိုဟော်မုန်းသည် Pituitary ဂလင်းအား ACTH ထုတ်စေရန် လှုံစော်ပေးသည်။ ထို့နောက် ACTH သည် adrenal cortex အားလှုံ့စော်ပေးပြီး cortisol ကိုထွက်လာစေသည်။ သွေးတွင်း၌ cortisol လယ်ဗယ်မြင့်လာပါက CRH ထုတ်ခြင်းကိုတားလိုက်ပြီး ACTH လဲ […]

Agglutinins febrile ဆိုတာဘာလဲ။ ပုံမှန်ခန္ဓါကိုယ်အပူချိန်၌ Agglutination စစ်ဆေးခြင်း (febrile antibodies) ကို ကူးစက်ရောဂါများ (ဥပမာ salmonella, rickettsia diseases, brucellosis, tularemia) နှင့် Lymphoma၊ လူကီးမီးယားကဲ့သို့ ကင်ဆာများကို ရောဂါအမည်တပ်နိုင်ရန်နှင့် စောင့်ကြည့်နိုင်ရန်သုံးကြသည်။ ၎င်းသည် hot agglutinins များနှင့်လည်း ဆက်နွှယ်ပါသည်။ ရောဂါပိုးနှင့်သင့်တော်သည့် ပိုးသတ်ဆေးကုထုံးများသည် antibodies များ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကိုကျသွားစေပြီး ပုံမှန်အပူချိန်၌ agglutination ကိုဖြစ်စေပါသည်။ ဒီစစ်ဆေးမှုသည် တိကျသောရောဂါအမည်ကိုထုတ်မပေးနိုင်သလို sensitive လဲမဖြစ်ပါ။ ဒီစစ်ဆေးချက်ကို ကူးစက်ပိုးများအားဖော်ထုတ်ပေးပြီး ရောဂါကုသရာတွင် ပိုပြီးတိကျမှု၊ ပိုပြီး sensitive ဖြစ်မှုကို ရရှိစေပါသည်။ agglutinins febrile စစ်ဆေးမှုကို ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲ။ ဒီ antibodiy စစ်ဆေးမှုအား rickettsia, Salmonella နှင့် Brucella […]

Alanine aminotransferase စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ။ alanine aminotransferase (ALT) စစ်ဆေးခြင်းသည် သွေးထဲတွင်ရှိသော ၎င်းအင်ဇိုင်းပမာဏကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်သည်။ ALT ကို အဓိအားဖြင့် အသည်းတွင်တွေ့ရပြီး ကျောက်ကပ်၊ နှလုံး၊ ကြွက်သားများနှင့် မုန့်ချိုအိတ်၌လဲ အနည်းငယ် တွေ့ရှိရပါသည်။ ALT ကို ယခင်က serum glutamic pyruvic transaminase (SGPT) ဟုခေါ်ခဲ့ပါသည်။ ALT အား အသည်းထိခိုက်မှု သို့မဟုတ် အသည်းရောဂါများရှိမရှိ သိနိုင်ရန် တိုင်းတာပါသည်။ ALT ကို ပုံမှန်အားဖြင့် သွေးထဲ၌ ပမာဏအနည်းငယ်သာ တွေ့ရှိရသည်။ သို့သော် အသည်းတွင်ထိခိုက်ခြင်း၊ ရောဂါရှိခြင်းများဖြစ်သည့်အခါ ALT အား သွေးထဲသို့ ထုတ်လွှတ်လိုက်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ALT လယ်ဗယ် တက်လာမည်ဖြစ်သည်။ ALT လယ်ဗယ်တက်ခြင်းအများစုသည် အသည်းထိခိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ALT […]