အစားအသောက်မှကူးစက်သောရောဂါများ

ရှီဂယ်လားဘတ်တီးရီးယားအုပ်စုဝင်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အူလမ်းကြောင်းရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကလက္ခဏာက ဝမးလျှောခြင်းသွေးပါခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ရှီဂယ်လားက ဝမ်းထဲမှာပါတဲ့ရှီဂယ်လားအကောင်ကို တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မိဖြင်းဖြစ့် ကူးစက်နုငိပါတယ်။ ဥပမာ= ကလေးထိန်းကျောင်းတွေမှာ ဝန်ထမ်းတွေက ဒိုင်ပါလဲပြီးနောက်သို့ ကလေးပိစိကွေးတွေအိမ်သာသွားခြင်းအတွက် အကူအညီပေးပြီတောက်မှာ လက်ကေိုသေချာမဆေးခြင်းကနေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရှီဂယ်လားဘတ်တိးရီးယားက ကူးစက်ပိုးပါတဲ့အစားအစာစားခြင်း၊ သောက်ခြင်း၊ ကူးစက်ပိုးပါတဲ့ရေထဲမှာရေကူးခြင်းတွေကနေ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Shigella infection (ရှီဂယ်လိုးစစ်) ကဘာလဲ။ ရှီဂယ်လားဘတ်တီးရီးယားအုပ်စုဝင်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အူလမ်းကြောင်းရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကလက္ခဏာက ဝမးလျှောခြင်းသွေးပါခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ရှီဂယ်လားက ဝမ်းထဲမှာပါတဲ့ရှီဂယ်လားအကောင်ကို တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မိဖြင်းဖြစ့် ကူးစက်နုငိပါတယ်။ ဥပမာ= ကလေးထိန်းကျောင်းတွေမှာ ဝန်ထမ်းတွေက ဒိုင်ပါလဲပြီးနောက်သို့ ကလေးပိစိကွေးတွေအိမ်သာသွားခြင်းအတွက် အကူအညီပေးပြီတောက်မှာ လက်ကေိုသေချာမဆေးခြင်းကနေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရှီဂယ်လားဘတ်တိးရီးယားက ကူးစက်ပိုးပါတဲ့အစားအစာစားခြင်း၊ သောက်ခြင်း၊ ကူးစက်ပိုးပါတဲ့ရေထဲမှာရေကူးခြင်းတွေကနေ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ Shigella infection (ရှီဂယ်လိုးစစ်) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ အသသက်၂နှစ်နဲ့၄နှစ်ကြားကလေးတွေမှာ ရှီဂယ်လားကူးစက်နိုင်ချေအများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ စီဒီစီရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ကာကွယ်ရေးစင်တာရဲပနှစ်စဉ်ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၁၉၇၈-၂၀၀၃အတွင်း ဖြစ်ပွားသူအယောက်၁၇၀၀၀ကျော်၊ ၂၀၀၄မှာ အယောက်၁၄၀၀၀၊ ၂၀၀၇မှာအယောက်၂၀၀၀၀နီးပါးဖြစ်ပါတယ်။ အချက်အလက်များထပ်မံသိရှိဖို့အတွက် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။ လက္ခဏာများShigella infection […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Giardiasis(ဂျီရာဒီရေးစစ်) ကဘာလဲ။ သန့်ရှင်းမှုနည်းတဲ့နေရာတွေနဲ့ မသန့်ရှင်းတဲ့ရေသောက်သုံးနေရတဲ့ နေရာတွေမှာ နေထိုင်တဲ့သူတွေအနေနဲ့ giardiasis ရောဂါအလွယ်တကူဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီရောဂါဟာ အဏုမြူမှန်ပြောင်းနဲ့ ကြည့်မှမြင်နိုင်တဲ့၊သေးငယ်တဲ့ giardia lamblia လို့ခေါ်တဲ့ ကပ်ပါးကောင်ကြောင့် ဖြစ်ရတာပါ။ ဒီကပ်ပါးကောင်တွေဟာ မဖွံ့ဖြိုးသေးတဲ့၊ တောရွာလို နေရာတွေရဲ့ စမ်းချောင်းတွေ၊ ကန်တွေ၊ မှာအပြင် မြူနီစပယ် ရေပေးဝေမှုတွေ၊ ရေကူးကန်တွေ ၊ရေတွင်းတွေ မှာလည်း တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို giardia ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းဟာ လူတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ထိတွေ့ခြင်း (သို့) အစားအစာ တွေမှ တစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ အိမ်မွေးခွေး၊ ကြောင်လေးတွေမှာလည်း giardia ရောဂါပိုးမကြာခဏ အဝင်ခံရတတ်ပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့ ရောဂါပိုးနဲ့ ထိတွေ့ထားတဲ့ အစားအစာ တွေကို စားခြင်း၊ အရည်တွေကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့် giardiasis ရောဂါဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ Giardiasis(ဂျီရာဒီရေးစစ်)က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ ဒီရောဂါက အရမ်းအဖြစ်များတဲ့ ရောဂါ တစ်ခု […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Filariasis (သံလုံးကောင်တွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကပ်ပါးရောဂါ) ကဘာလဲ။ Filariasis ဆိုတာ သံလုံးကောင်တွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကပ်ပါးရောဂါတစ်မျိုးပါ။ အပ်ချည်မျှင်နဲ့တူတဲ့ သန်ကောင်တွေဟာ လူတွေရဲ့ Lymphatic စနစ်ထဲမှာ နေထိုင်ပြီး ခန္ဓါကိုယ်ရဲ့ ခုခံအားစနစ်ကို ထိခိုက်စေလို့ ပိုးဝင်တာတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ Filariasis ဟာ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေကို ကာလကြာရှည်ခံစားရစေနိုင်ပါတယ်။ အချိန်အကြာကြီး နာကျင်နေတာမျိုး ခြေလက်တွေ ရောင်ရမ်းနေတာမျိုးကို ခံစားရနိုင်ပြီး လိင်မှုကိစ္စဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်တွေလည်း ကျဆင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ Filariasis (သံလုံးကောင်တွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကပ်ပါးရောဂါ) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ Filariasis ဆိုတာ အပူပိုင်းနဲ့ နွေးသမပိုင်းရာသီဥတုရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေ ဥပမာ အာဖရိက၊ ပစိဖိတ်အနောက်ပိုင်းနဲ့ အာရှတို့လို နိုင်ငံတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပါ။ အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့အချက်အလက်တွေကို လျှော့ချခြင်းအားဖြင့် စီမံနိုင်ပါတယ်။ အချက်အလက်များထပ်မံသိရှိဖို့အတွက် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။ လက္ခဏာများFilariasis (သံလုံးကောင်တွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Angiostrongyliasis (အန်ဂျီရိုစထရောင်ဂီလိုင်ရေးဆစ်) ကဘာလဲ။ Angiostrongylus cantonensisလို့ခေါ်တဲ့ သန်လုံးကောင်အမျိုးအစားတစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်တဲ့ကူးစက်ပိုးဝင်ခြင်းရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ ပစိဖစ်ဒေသတွေမှာ အတော်အဖြစ်များပါတယ်။ ဒီကပ်ပါးကေင်က ကြွက်ေတွေကို ကူးစက်ဝင်ရောက်နိုင်တာကြောင့် ကြွက်အဆုတ်သန်ကောင်လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။ ခရုတွေကိုလည်း ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ လူတွေက တိရိစ္ဆာန်တွေအသားကိုစားတဲ့အခါဒါမှမဟုတ် ကူးစက်ပိုးတွေရှိနေတဲ့ရေတွေဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ စားတဲ့အခါမှာ ကူးူစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။ သေဆုံးခြင်းကိုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ပြင်းထန်တဲ့အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပြိး ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေုနိင်ပါတယ်။ Angiostrongyliasis (အန်ဂျီရိုစထရောင်ဂီလိုင်ရေးဆစ်) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ ခရီးသည်တွေနဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေကနေတစ်ဆင့် တစ်နေရာကနေတစ်နေရာကို ပျံသွားနိုင်တာကြောင့် အရေးကြီးလာပါတယ်။ လက္ခဏာမပေါ်တဲ့ကူးစက်ပိုးဝင်ေရောက်သူ88%ရှိနေတဲ့ အာရှနဲ့ပစိဖိတ်ဒေသမှာ အများဆုံးတွေ့ရပေမဲ့ ကာရေဘီယန်ဒေသမှာလည်း ကူးစက်သူ25%ရှိနေပါတယ်။ ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့အချက်အလက်တွေကို လျှော့ချခြင်းအားဖြင့် စီမံနိုင်ပါတယ်။ အချက်အလက်များထပ်မံသိရှိဖို့အတွက် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။   လက္ခဏာများAngiostrongyliasis (အန်ဂျီရိုစထရောင်ဂီလိုင်ရေးဆစ်) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ ဒီအခြေအနေခံစားနေရတဲ့လူနာတွေမှာ ဗိုက်အပြင်းအထန်အောင့်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အားနည်းခြင်းတွေ သက်သာလာတဲ့အခါမှာ ဖျားခြင်းကနေ ဗဟိုအာရုံကြောမကြီးလက္ခဏာတွေဖြစတဲ့ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ခေါင်းကိုက်ခြင်းနဲ့ ဇက်ကြောတောင့်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ပြင်းထန်တဲ့ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကူးစက်ပိုးဝင်ခြငး – လူနာတွေမှာ အစောပိုင်းကူးစက်ခံနေရချိန်မှာပင် […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်E. Coli Infection (E.coli ဝမ်းရောဂါပိုးဝင်ခြင်း) ကဘာလဲ။ E.coli (အီးကိုလိုင်) လို့ခေါ်တဲ့ ဘတ်တီးရီးယား ပိုးဟာ လူနဲ့ တိရိစ္ဆာန်တို့ရဲ့ အူလမ်းကြောင်းမှာ သဘာဝအတိုင်း နေထိုင်နေကြပါတယ်။ E.coli ပိုးအများစုဟာ အပျော့စားဝမ်းလျှောခြင်းကိုသာဖြစ်စေနိုင်သော်လည်း အချို့သော အမျိုးအစားတွေဖြစ်တဲ့ E.coliO157:H7 ဆိုတဲ့ ပိုးကတော့ ဆိုးရွားတဲ့ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပိုးဝင်ခြင်းကို ဖြစ်စေပြီး ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း နှင့် ဖျားနာခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။ E.coli ပိုးဝင်ခြင်းဟာ မသန့်သောရေ သို့မဟုတ်အစာ အထူးသဖြင့် အသီးအရွက်များကို အစိမ်းအတိုင်း စားခြင်းနှင့် သေချာကျက်အောင် မချက်ထားသော အမဲသားစတာတွေကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျန်းမာတဲ့ အရွယ်ရောက်ပြီး သူတွေကတော့ E.coli O157:H7 ပိုးဝင်လာလျှင် တစ်ပတ်အတွင်း ရောဂါသက်သာသွားလေ့ရှိပါတယ်။ သို့သော် ကလေးငယ်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Salmonellosis (အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း) ကဘာလဲ။ salmonellosis ဆိုတာဘာလဲ။ Salmonellosis ဆိုတာ အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းတွင် salmonella ဘက်တီးရီးယားရောဂါ ဝင်ရောက်ကူးစက်ခြင်းကို ခေါ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါက အစာအိမ်ရောင်ရောဂါနဲ့ ဆင်တူပါတယ်။ သိပ်မပြင်းထန်တဲ့ လူနာတော်တော်များများကတော့ ၄ ရက်ကနေ ၇ ရက်အတွင်း ဘာကုသမှုမှ မပါပဲ ပျောက်ကင်းတတ်ကြပါတယ်။ ရောဂါ ပြန့်ပွားမှုကတော့ လူတွေ ရောဂါရှိတဲ့ အစားအစာကို စားမိပြီးလျှင် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။(စားသောက်ဆိုင်တစ်ဆိုင်ထဲမှာ စားမိခြင်း) တချို့ ဝမ်းလျှောရောဂါ အခြေအနေဆိုးတဲ့ သူတွေကတော့ ဆေးရုံတက်ပြီး ဓါတ်ဆားရည်နှင့် ပဋိဇီဝဆေးရည်များ သွင်းရပါတယ်။ Salmonellosis (အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ salmonellosis ရောဂါသည်တော်တော်များများက ဆင်းရဲတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်၊ လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ မသန့်ရှင်းမှု နှင့် ဘက်တီးရီးယားရောဂါများတဲ့ နေရာတွေမှာ နေထိုင်နေကြသူများ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ထို့ပြင် သင်က ရောဂါရှိတဲ့ […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Listeriosis (လစ်စတီရီရိုးစစ်) ကဘာလဲ။ Listeriosisဆိုသည်မှာဘတ်တီးရီးယားများဖြင့် ညစ် ညမ်းနေသောအစာများကိုစားခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားသောပြင်းထန်သောရောဂါကူးစက်မှုတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ ထိုဘတ်တီးရီးယားသည် မကျက်တကျက် ချက်ထားသောအသား နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများတွင် တွေ့ရလေ့ရှိပါသည်။ Listeriosisသည် ပြင်းထန်သောကူးစက်ရောဂါ တစ်မျိုး ဖြစ် သော်လည်းအဖြစ်မများပါ။ Listeriosis (လစ်စတီရီရိုးစစ်) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ မည်သူမဆို ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ သို့သော်လည်းကိုယ်ဝန် ဆောင် အမျိုးသမီးများ၊ သန္ဓေသားစသည်တို့တွင် ဖြစ်နိုင်ချေ ပိုမြင့်ပါသည်။ Listeriosisသည် လမစေ့ဘဲမွေး ခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျခြင်း၊ မွေးဖွားပြီးမကြာမီပင် ကလေးသေဆုံးခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေပါသည်။ မမွေးဖွားခင် ရောဂါကူးစက်ခံရပါကကလေးငယ်များသည် ပြင်းထန်စွာဖျားနာခြင်း ဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။ ကိုယ်ခံအားစနစ် အားနည်းသောသူများသည် လည်းရောဂါဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာ- ကင်ဆာရှိသူများ၊ AIDS ၊ ကိုယ်အင်္ဂါအစားထိုးခြင်း နှင့် အသက်ကြီးသူများ လက္ခဏာများListeriosis (လစ်စတီရီရိုးစစ်) ရဲ့လက္ခဏာတွေကဘာတွေလဲ အချို့လူများတွင် အဖျားတက်ခြင်း၊ ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှော ခြင်း […]