ရာသီတုပ်ကွေး

ဖျားနာပြီ၊ နေမကောင်းဖြစ်ပြီ၊ အအေးမိလာပြီဆိုရင် လူတွေ အများစု လုပ်တတ်ကြတာက ဗီတာမင်စီ အားဆေးတွေ၊ ဖြည့်စွက်စာတွေကို အလွန်အကျွံသောက်တဲ့ ကိစ္စပါ။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်ဝန်းကျင်မှာ အအေးမိတုပ်ကွေး ပျောက်ကင်းအောင် ကုသဖို့ ဗီတာမင် စီ အားဆေးတွေကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီဘက်ခေတ်မှာ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ လေ့လာဆန်းစစ်ကြည့်တဲ့အခါ ဗီတာမင် စီဓာတ် ဟာ အအေးမိတုပ်ကွေးရောဂါကို ကာကွယ်ပေးရန်အတွက်ရော ကုသတဲ့ နေရာမှာပါ သိပ်ပြီးထိရောက်မှု မရှိနိုင်ဘူးဆိုတာကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဗီတာမင် စီ အကြောင်း တစ်စေ့တစ်စောင်း ဗီတာမင် စီ ဆိုတာ အလွယ်ပြောရမယ်ဆိုရင် သစ်သီးတွေမှာ တွေ့ရတဲ့ အချဉ်ဓာတ်အက်စစ်ပါပဲ။ ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကိုယ်ခံအားကို ကောင်းမွန်စေပြီး ကျန်းမာစေတဲ့အပြင် သံဓာတ်ကို ကောင်းစွာစုပ်ယူပေးလို့ အရိုးနဲ့ ကြွက်သားကို ကြံ့ခိုင်သန်စွမ်းစေတယ်။ အသားအရေကိုလည်း လှပစေတယ်။ […]

ခုချိန်က မိုးကာလမို့ ဖျားတာ၊ နာတာ၊ တုပ်ကွေးမိ၊ အအေးပတ်တာမျိုးက မကြာခဏဖြစ်တတ်တဲ့ အချိန်ကာလပါ။ ပုံမှန်ဖျားတာနာတာမို့ ပျောက်သွားမှာပါလို့ အလွယ်တကူတွေးတတ်ကြပေမယ့် ခေတ်ကာလအခြေအနေကြောင့် သတိထားရဖို့ လိုနေတဲ့အချိန်မျိုးပါ။ ဒီတော့ ကိုယ့်မှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မိသားစုဝင်တစ်စုံတစ်ယောက်မှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဖျားတာနာတာဖြစ်လာပြီဆိုရင် တစ်ယောက်နေ တစ်မိသားစုလုံးကို အဖျားမကူးစက် စေဖို့ အထူးအရေးကြီးလာပါပြီ။ ဒီလိုဆိုရင် တစ်ယောက်ကနေ တစ်ယောက်ကို ရောဂါပိုးမကူးစက်လာအောင် ဘယ်လိုတားဆီးကြမလဲ။ အောက်ပါနည်းလမ်းလေးတွေကို လိုက်နာနိုင်ပါတယ်နော်။ မိသားစုအချင်းချင်း အဖျားမကူးစက် စေဖို့ လက်ဆေးပါ လက်ကို ပုံမှန်နဲ့ စနစ်တကျဆေးခြင်းဟာ ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေ ကူးစက်နိုင်ခြေနဲ့ ပြန့်နှံ့နိုင်ခြေကို သိသိသာသာ လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ CDC ရဲ့ အဆိုအရဆိုရင် လက်ဆေးတာဟာ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားတာနဲ့ အတူတူပဲလို့ ဆိုပါတယ်။ သတိထားဖို့က ဆပ်ပြာနဲ့ ရေနဲ့ စက္ကန့် ၂၀ ကြာအောင် ဆေးဖို့ပါ။ စက္ကန့် ၂၀ […]

မိုးလေးအေးပြီး တုပ်ကွေးဖြစ်လွယ် ဖျားနာလွယ်တဲ့ မုတ်သုံကာလကို ရောက်လာပြီနော်။ မုတ်သုံရောက်ပြီဆိုရင် အအေးမိ တုပ်ကွေး ဖြစ်နိုင်ခြေက အခြား ရာသီတွေထက် ပိုများနေပါတယ်။ ဒီကာလမှာ မဖြစ်မနေ တုပ်ကွေးဖြစ်မှာလားဆိုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဘယ်လောက် ဂရုစိုက် စောင့်ရှောက်နိုင်လဲ ဆိုတာကလည်း လိုပါသေးတယ်။ ဒီတော့ တုပ်ကွေး အဖြစ်များတဲ့ မုတ်သုံမှာ တုပ်ကွေးကာကွယ်ဖို့ လိုက်နာသင့်တဲ့ အရာတစ်ခုအကြောင်း ပြောပြပေးပါရစေ။ တုပ်ကွေး မဖြစ်စေဖို့ လိုက်နာသင့်တဲ့ အရာတစ်ခု တုပ်ကွေးကလည်း အခြားရောဂါတွေလိုပါပဲ။ မဖြစ်ခင်က ကြိုတင် ကာကွယ်တာ အကောင်းဆုံးပါ။ ဒီတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တုပ်ကွေးရောဂါကနေ ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် မဖြစ်မနေ လိုက်နာဖို့ လိုမှာက တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းရေး ဂရုစိုက်ဖို့ပါ။ တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းရေး ဂရုစိုက်တာက တုပ်ကွေးကိုတင် မဟုတ်ဘဲ တခြားအသက်ရှူလမ်းကြောင်း ကူးစက်ရောဂါတွေကိုလည်း ကာကွယ်ရာ​ရောက်ပါတယ်။ ဒီတော့ […]

ရာသီဥတုကအေးလာသလို မိုးကလည်း တစ်ပြိုက်နှစ်ပြိုက်မကတော့ပဲ အားနဲ့ အင်နဲ့ ရွာလာနေပြီမို့ တုပ်ကွေး၊ ဖျားနာဝေဒနာသည်တွေ စပြီး တွေ့မြင်လာရပါပြီ။ ထုံးစံအတိုင်း ရာသီတုပ်ကွေးရာသီစတင်ပြီလို့ ဆိုရမှာပါ။ တုပ်ကွေး၊ ဖျားနာဖြစ်လာပြီဆိုရင် အလုပ်ပျက် အကိုင်ပျက်နဲ့ ကူးစက်ကလည်း လွယ်လေးတယ်ဆိုတော့ ကိုယ်ဖြစ်ရင် မိသားစုဝင်တွေဆီ ကူးစက်သွားမှာကိုလည်း စိုးရိမ်ပူပန်ရပါသေးတယ်။ ဒီတော့ ဒီလိုမိုးတွင်းကာလမှာ တုပ်ကွေးရန်က ကင်းဝေးစေဖို့ဆိုရင် လိုက်နာသင့်တဲ့ အလေ့အထလေးတွေကို သတိထားလိုက်နာပြီး ရောဂါရန်ကို ကာကွယ်လို့ရပါတယ်။ ခုဖော်ပြမယ့် နည်းလမ်းတွေကို ဂရုတစိုက်နဲ့ စနစ်တကျလိုက်နာမယ်ဆိုရင် တုပ်ကွေးဝေဒနာကို ကာကွယ်နိုင်မယ့် အခွင့်အရေးအလွန်ကို များပြားနေမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်သန့် ဆေးရည်သုံးပါ Hand Sanitizer သုံးစွဲတာဟာ ရောဂါပိုးမွှားတွေလက်ကို မကပ်ငြိအောင် ကာကွယ်နိုင်တာမို့ အလေ့အကျင့်တစ်ခုအနေနဲ့ ပြုလုပ်သင့်တဲ့အရာပါ။ တုပ်ကွေးတင်မက ကိုဗစ်လိုကူးစက်ရောဂါတွေကို ကာကွယ်ရေးမှာလည်း အသုံးတည့်နိုင်ပါတယ်။ အနည်းဆုံး အယ်လ်ကိုဟော ၆၀% ပါတဲ့ Sanitizer မျိုးကို […]

မိုးကလေး တဖြိုက်နှစ်ဖြိုက်ကျလာပြီဆိုတော့ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးလေးကတော့ ဝင်လာတတ်ပါပြီ။ တော်ရုံ ကိုယ်ခံအား မကောင်းတဲ့လူတွေဆို တုပ်ကွေးမိဖို့ အတော်နီးစပ်တဲ့ကာလလို့ ဆိုရမှာပါ။ မြန်မာပြည်လို မုတ်သုံတိုင်းပြည်တစ်ခုအတွက်တော့ မိုးလေးကျလာပြီဆိုရင် ရာသီတုပ်ကွေး အန္တရာယ်ကို တွေးပူရတတ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အဆိုအရလည်း ရာသီတုပ်ကွေး ကူးစက်ခံထားရသူ တချို့စမ်းသပ်တွေ့ရှိထားတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ခုမှ မိုးရာသီရဲ့ အစောပိုင်းကာလမို့ တုပ်ကွေးကူးစက်ခံရသူတွေ ဒီထက်ပိုတိုးပွားလာနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒီတော့ ကိုယ့်မှာ ရာသီတုပ်ကွေးကူးစက်မခံရဖို့ အရေးကြီးလာပါပြီ။ တုပ်ကွေးနဲ့ အဝေးမှာနေနိုင်ဖို့၊ တုပ်ကွေးကူးစက်မခံရဖို့ နည်းလမ်းတွေတော့ သိထားရမှာပေါ့။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပါ တုပ်ကွေးကို ကာကွယ်ဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းကတော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံတာပါပဲ။ ကာကွယ်ဆေးကို တတ်နိုင်မျှ စောစောထိုးနှံထားတာက အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းပါပဲ။ ကာကွယ်ဆေးတွေက ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းကို အဖြစ်များတဲ့ တုပ်ကွေးရောဂါပိုးတွေ ဝင်မလာအောင် တိုက်ထုတ်ဖို့ စီမံထားပါတယ်။ တချို့ဆေးတွေဟာ တုပ်ကွေးပိုး ၃ မျိုးလောက်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ တစ်ခုရှိတာက ကာကွယ်ဆေးထိုးတော့မယ်ဆိုရင် ထိုးနှံမယ့် ဆေးအမျိုးအစားတွေကိုလည်း […]

မိုးရာသီရောက်ပြီဆိုတော့ နည်းနည်းလေးမိုးမိတာနဲ့ နှာစေးတာတွေ၊ ချောင်းဆိုးတာတွေ၊ ဖျားနာတာတွေ၊ ကိုယ်လက်ကိုက်တဲ့ အသံတွေ ကြားရတော့မှာပါ။ ရာသီတုပ်ကွေး အပါအဝင်ပေါ့။  ဒါမျိုးဖြစ်လာပြီဆိုရင် အားလုံးက မြန်မြန်ပြန်သက်သာချင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်လုပ်လိုက်တဲ့ နည်းလမ်းအမှားတွေကြောင့် မလိုအပ်ဘဲ အဖျားတာရှည်တတ်ပါတယ်။ ကိုယ်ဘာတွေ လွဲလွဲမှားမှား လုပ်နေမိလဲ။ ကြည့်ကြည့်ရအောင်။ တုပ်ကွေး မပျောက်တာ ဒါတွေကြောင့်ပါ။ အိမ်မှာ မနားတာ တုပ်ကွေး ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ အလုပ်မသွားဘဲ အိမ်မှာ နားတာ အကောင်းဆုံးပါပဲ။ ခွင့်ယူဖို့အခက်အခဲရှိရင် အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်ဖို့ ညှိုနှိုင်းပါ။  CDCရဲ့ အဆိုအရဆိုရင် အဖျားကျဆေးတွေ မသောက်ဘဲ အဖျားပျောက်တာ တစ်ရက်နေမှ ရုံးပြန်တက်ပါတဲ့။ မဖျားဘဲ တုပ်ကွေးနေတဲ့သူတွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ သူတို့တွေကတော့ အနည်းဆုံး အိမ်မှာ ၃၊ ၄ ရက် နားပါ။  ဒီလို အနားယူလိုက်တာက အဖျား ပြန်ပြန် […]

တဖြည်းဖြည်းနဲ့ မိုးရာသီကို ရောက်လာပြီမို့လို့ မိုးရာသီရောဂါတွေကို ဂရုစိုက်ရတော့မှာပါ။ အဓိကကတော့ ရာသီတုပ်ကွေးပေါ့။ ခုချိန်မှာ ရုံးတွေကလည်း ပြန်တက်နေရပြီ။ မိုးတွင်းမှာ မတော်တဆများ တုပ်ကွေးဖြစ် ခဲ့ရင် ဘယ်လိုလုပ်လုပ်မလဲ။ အလုပ်ဆက်လုပ်ရမလား၊ နားရမလား။ အလုပ်ဆက်လုပ်ရမယ်ဆိုရင် ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေ ဘာရှိမလဲ ဆိုတာ ပြောပြပေးပါ့မယ်။ ရုံးတက်ချိန်မှာ တုပ်ကွေးဖြစ် ခဲ့သော် ရုံးတက်မှာလား၊ မတက်ဘူးလား ဆိုတာ အရင်စဉ်းစားရမှာပါ။ အလုပ်တွေကပုံနေတယ်၊ ခွင့်ကိစ္စကလည်း မလွယ်ဘူး၊ ကိုယ်ပြန်လာရင် လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေကလည်း ပုံနေမှာမို့လို့ ဆေးသောက်ပြီး တက်ချင်တယ်ဆိုတဲ့ သူတွေလည်း ရှိမှာပါ။ ဒါပေမယ့် အကြံပေးချင်တာကတော့ တုပ်ကွေးဖြစ် ရင် အကောင်းဆုံးက အိမ်မှာ နားတာပါပဲ။ အိမ်မှာနားတော့ ကောင်းကျိုး ၂ခု ရှိပါတယ်။ ပထမ တစ်ခုက မြန်မြန် သက်သာတာပါ။ အိမ်မှာ သေသေချာချာ […]

ဝသန်ကာလ မိုးကျလာတော့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကြီးက လှပလို့ အရာရာက စိမ်းစိုနေပါတယ်။ မျက်စိ ပသာဒရမှုနဲ့အတူ သင့်ဆီကို မဖိတ်ခေါ်ဘဲ ရောက်လာမှာက တုပ်ကွေးပါ။ ရာသီတုအေးတဲ့အခါ တုပ်ကွေးဖြစ်လွယ်သလို ရောဂါပိုးတွေကလည်း အချိန်တော်တော်ကြာတဲ့အထိ ရှင်သန်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒီတော့ မကြာခင်မှာ ရောက်လာတော့မယ် မိုးရာသီမှာ ကိုယ်ကိုယ်ကိုယ် တုပ်ကွေးကာကွယ်ဖို့ ဂရုစိုက်သင့်တဲ့ အချက်လေးတွေကို မျှဝေပေးပါရစေလား........... တုပ်ကွေးရာသီမှာ တုပ်ကွေးမဖြစ်စေဖို့ တုပ်ကွေးကို ကာကွယ်တာက ကုသတာထက် ပိုထိရောက်မှုရှိပါတယ်။ တုပ်ကွေးကို ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် အထိရောက်ဆုံးဖြစ်အောင် ဒီအချက်လေးတွေကို ဂရုစိုက်ဖို့ လိုပါမယ်။ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပါ နှစ်စ​ဉ် မိုးကျစမှာ ရာသီတုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးထိုးတာက တစ်နှစ်ပတ်လုံး တုပ်ကွေး မဖြစ်အောင် အထိရောက်ဆုံး ကာကွယ်နိုင်မှာပါ။ ဒါကြောင့် တုပ်ကွေး မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ချင်တယ်ဆိုရင် တုပ်ကွေးရာသီ မစတင်ခင်မှာကတည်းက ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားပါ။ လူစုလူဝေးဖြစ်မယ့် နေရာတွေကို ရှောင်ပါ လူစုလူဝေးဖြစ်မယ့် […]

ကိုယ်ခံအား ကောင်းအောင် ဘာလုပ်ရမယ်၊ ညာလုပ်ရမယ် နဲ့ အမျိုးမျိုး ပြောကြတယ်၊ တစ်ယောက် နဲ့ တစ်ယောက် သိထားတာချင်း လည်း မတူကြဘူး။ အများအားဖြင့် တော့ မှန်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမှန်လိုလို၊ အမှားလိုလို ဇဝေဇဝါ ဖြစ်တတ်တဲ့ အချက်တွေ ကို ကွဲကွဲပြားပြား ဖြစ်အောင် ဒီဆောင်းပါးမှာ ဆွဲထုတ် ဖော်ပြပေးချင်လို့ပါ။ သေချာလေး ဆက်ဖတ်ပေးပြီး အမှားကို အမှန်ပြင်ကြရအောင်လား… (၁) စိတ်ဖိစီးမှု ကြောင့် ကိုယ်ခံအား ကို ကျစေတယ် အချိန်ကြာကြာ စိတ်ဖိစီးမှုခံစားနေရတဲ့အခါ တကယ်ပဲ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ အအေးမိ၊ တုပ်ကွေး တို့လို နာမကျန်းမှုတွေ က အစ ဆီးချို သွေးချို နဲ့ နှလုံးရောဂါ တို့လို နာတာရှည်ရောဂါ တွေအထိ ဖြစ်လွယ်လာနိုင်ပါတယ်။ (၂) တုပ်ကွေး […]

တုပ်ကွေးရောဂါဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားပါတယ်။ တုပ်ကွေးဖြစ်စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများစွာ ရှိပါတယ်။ တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားချိန်မှာ ရောဂါဝေဒနာကို သက်သာစေမယ့် သဘာဝနည်းလမ်းတွေ ရှိပါတယ်။ ယခုဆက်လက်ဖော်ပြမှာကတော့ တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားချိန်မှာ ဆောင်ရွက်သင့်တဲ့ သဘာဝကုထုံးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တုပ်ကွေးအတွက် သဘာဝကုထုံးများ က ဘာတွေ ဖြစ်မလဲ အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ တုပ်ကွေးအတွက် သဘာဝကုထုံးများ တုပ်ကွေးအတွက် သဘာဝကုထုံးများ ကတော့ ရေ သို့မဟုတ် အရည်များများသောက်ပါ တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ ရိုးရိုးရေ ဒါမှမဟုတ် အရည်များများ သောက်ဖို့လိုပါတယ်။ ရေများများသောက်ရင် နှာခေါင်း၊ ပါးစပ်နဲ့ လည်ချောင်းရဲ့ အစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာကနေ ချွဲ သလိပ်တွေ ထွက်သွားအောင် အထောက်အကူ ပြုပါတယ်။ တုပ်ကွေးဖြစ်နေချိန်မှာ ပုံမှန်စားသောက်ခြင်း မပြုရင် ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဖျားခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ခြင်း စတာတွေကြောင့်လည်း ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးနိုင်ပါတယ်။ ရေဓာတ်ပြည့်ဝအောင် အောက်ပါအရည်တွေ သောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။ - ရေ - […]