ကလေးတို့အတွက်ကာကွယ်ဆေးများ

ကာကွယ်ဆေးတွေက ကလေးအတွက် လိုအပ်တယ်။ ထိုးသင့်တယ်ဆိုတာကို ဆေးပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းထားပြီးသားပါ။ မေမေတွေကလည်း ကျန်းမာရေးအသိရေချိန် မြင့်လာတာနဲ့အမျှ ဒါကို လက်ခံပြီး ထိုးပေးလာကြပါတယ်။ ထိုးတာမှ  အစိုးရက ထိုးပေးတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေအပြင် ပိုပြီး စိတ်ချရအောင် တခြားရောဂါတွေကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ပြင်ပကနေ ရှာပြီး ဝယ်ထိုးလာကြပါပြီ။ ဒါဟာ သတင်းကောင်းတစ်ခုပါပဲ။ ဒါနဲ့ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ တစ်ဖက်မှာတော့ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး မေမေတို့ စိုးရိမ်နေတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ စိုးရိမ်တဲ့ထဲမှာ နှစ်ပိုင်းပါပါတယ်။ ကောလာဟလတွေကြောင့်ရယ်၊ ကိုယ်တိုင်ကြုံဖူးတာရယ်ပါ။ ဒါကြောင့်ပဲ မိဘတွေက ကိုယ့်ကလေးကို နောက်တစ်ခါ ကာကွယ်ဆေး ထိုးပေးဖို့ ဒါမှမဟုတ် ကာကွယ်ဆေး စထိုးဖို့ တွန့်ဆုတ်နေကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ရှင်းပြပေးလိုပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကို နှောင့်နှေးစေတဲ့ ကောလာဟလများ ဝက်သက်ကာကွယ်ဆေး ထိုးရင် […]

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဖြစ်အများဆုံး ရောဂါ (၆) မျိုး ကနေ ကလေးတွေကိုဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ။ ဘေဘီလေးကို ပျော်ရွှင်ကျန်းမာစွာနဲ့ ကြီးပြင်းလာစေချင်တဲ့ ဆန္ဒက မိဘတိုင်းမှာရှိသလို ဘေဘီလေးကို အန္တရာယ်ပြုဖို့ စောင့်နေတဲ့ ရောဂါဆိုးတွေကလည်း ဒုနဲ့ဒေးပါ။ ဒီရောဂါဆိုးတွေထဲမှာ ကိုယ်အင်္ဂါ မသန်စွမ်းမှုကို ​ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ရောဂါတွေ ပါသလို အသက်ကို ရန်ရှာနိုင်တဲ့ ရောဂါမျိုးတွေလည်း ပါပါတယ်။ ဒီရောဂါဆိုးတွေကနေ ကာကွယ်ပေးဖို့ကလည်း မိဘတွေရဲ့ တာဝန်တစ်ရပ်ပါ။ ဒီတာဝန်ကို ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်နိုင်စေဖို့အတွက် ဘေဘီလေးတွေကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေက ဘာတွေလဲ။ ဘယ်လိုကာကွယ်ရမလဲဆိုတာကို ဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ဖတ်ကြည့်စေချင်ပါတယ်။ ဘေဘီလေးကို ထိခိုက်စေနိုင်မယ့် ရောဂါဆိုးတွေက ဘာတွေလဲ။  ဘေဘီလေးတွေရဲ့ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ ကြီးပြင်းလာမှုကို အနှောင့်အယှက်ပေးနိုင်တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေကတော့ ၁. ဆုံဆို့နာ ဆုံဆို့နာဆိုတာက Corynebacterium diphtheriae ဘက်တီးရီးယားကြောင့် လည်ချောင်းနဲ့ အဆုတ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါ […]

ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ကာကွယ်လို့ရတဲ့ ရောဂါ (၁၀) မျိုး ကာကွယ်ဆေးဆိုတာက ဘက်တီးရီးယားတွေနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ကူးစက်ပြန့်နှံ့နိုင်တဲ့ ရောဂါတွေကို ထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ ကမ္ဘာတလွှားက ကူးစက်နိုင်တဲ့ရောဂါတွေကို ထိန်းချုပ်ရာမှာ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်ပေါ့။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာက ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်ရုံတင်မဟုတ်ဘဲ လူမှုရေးစီးပွားရေး ဝန်ပိုတွေကိုပါ လျှော့ချနိုင်တဲ့အရာပါ။ အချို့သော ရောဂါတွေ ကူးစက်ခံရတဲ့အခါ ကုသနိုင်မယ့် နည်းလမ်းမရှိဘဲ အသက်အန္တရာယ်ကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်တာမျိုး ရှိပါတယ်။ ဒီလို ရောဂါတွေကနေ ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းက ကာကွယ်ဆေး ထိုးတာပါ။ ဥပမာပေးရမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာတလွှားက နိုင်ငံအတော်များများမှာ ရေကျောက်ရောဂါနဲ့ ပိုလီယိုရောဂါ ကင်းစင်ခဲ့ရတာ ကာကွယ်ဆေးတွေကြောင့်ပါ။ ဒါကြောင့် ကာကွယ်ဆေးက ရောဂါတွေကို ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ရာမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေပါတယ်။ ဘေဘီလေးတွေကို ငယ်စဉ်ကတည်းက ကာကွယ်ဆေးတွေ စုံလင်အောင် ထိုးနှံပေးတာဟာ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ပျော်ရွှင်စွာ […]

ခုခံအားကောင်းကောင်းမဖွံ့ဖြိုးသေးတဲ့ ကလေးငယ်တွေကို ရောဂါပိုးဒဏ်တွေကနေ ကာကွယ်နိုင်မယ့် ထိရောက်တဲ့နည်းလမ်းက ကာကွယ်ဆေးထိုးတာပါပဲ။ ကလေးငယ်တွေဟာ နေရာပေါင်းစုံ၊ လူပေါင်းစုံကနေ ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်တာကြောင့် မွေးစကတည်းက ကာကွယ်ဆေးတွေကို စနစ်တကျထိုးထားပေးသင့်ပါတယ်။ ကလေးတွေကို ကာကွယ်ဆေးတွေ အများကြီးထိုးပေးတဲ့အတွက် ဒီဆေးတွေက ကလေးအတွက် လိုအပ်လို့လားလို့ မေမေတို့ တွေးမိမှာပါ။ အထူးသဖြင့် ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးပေါ့။ ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ကာကွယ်ဆေးကို ဘာကြောင့် မဖြစ်မနေထိုးပေးသင့်တာလဲ။ အဖြစ်များလို့ ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ရောဂါဆိုတာက ခြင်ကနေတဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ​Culex အမျိုးအစား ခြင်ကြောင့် ဖြစ်ပွားတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပေါ့။ ကူးစက်တာကတော့ ရောဂါပိုးရှိတဲ့ ကြက်၊ ဝက်၊ ဘဲ စတာတွေကို ကိုက်ထားတဲ့ ခြင်ကတဆင့် လူဆီကို ကူးစက်တဲ့ ရောဂါပါ။ ဒီရောဂါပိုးက ကလေးကိုရော လူကြီးကိုပါ ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှ၊ ပစိဖိတ်ကျွန်းတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့ အရှေ့ဖျားနိုင်ငံတွေရဲ့ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ […]

မိဘတွေက သားသမီးတွေရဲ့ ပဲ့ကိုင်ရှင်ပါ။ ဘေဘီလေးတွေကို မွေးဖွားလာချိန်ကနေစလို့ ကိုယ်တိုင် ဆုံးဖြတ်ချက် မချနိုင်ခင်အထိ ဘေဘီလေးတို့ရဲ့ ရှင်သန်နေထိုင်ရေး အားလုံးကို မေမေဖေဖေတို့ကပဲ ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတာပါ။ ကလေးကို ဘယ်လို အစားအသောက် ပြင်ဆင်ပေးမယ်။ ဘယ်ကိုတော့ ခေါ်သွားမယ်။ ဘယ်ကျောင်းမှာ ထားမယ်ဆိုတာတွေကအစပေါ့။ ဒီလို ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတဲ့အထဲမှာ ကြီးကြီးမားမား ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ရတဲ့ ကိစ္စတစ်ခု ရှိပါတယ်။  ဒါကတော့ ဘေဘီလေးကို ကာကွယ်ဆေး ထိုးပေးရမလား။ မထိုးပေးရဘူးလားဆိုတာပါ။ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ပတ်သတ်လို့ ကောလဟလတွေ၊ သတင်းအချက်အလက်အမှားတွေကြားဖူးထားတတ်ကြသလို ကလေးနာမှာကြောက်တာ၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးလို့ဖျားမှာကြောက်တာတွေလည်း ရှိကြတာကိုး။ အဖြေထုတ်ရခက်နေတယ်ဆိုရင်တော့ ကာကွယ်ဆေးကို ဘေဘီလေးကို ထိုးပေးလိုက်ပါလို့ အကောင်းဆုံး အကြံပြုပါရစေ။ ဘာကြောင့် ဒီလိုပြောရလဲဆိုတာကို ဒီဆောင်းပါးလေးထဲမှာ ပြောပြပေးမယ်နော်  ကာကွယ်ဆေးက ဘေဘီလေးတို့ အတွက် ဒိုင်းတစ်ခုပါ။ ကာကွယ်ဆေးဆိုတာက ဘေဘီလေးတွေကို အန္တရာယ်များတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေ၊ ဘက်တီးရီးယားတွေ အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးတာပါ။ ကာကွယ်ဆေးက ကမ္ဘာပေါ်က […]

ရောဂါတစ်ခုကို မဖြစ်ခင်က ကြိုတင်ကာကွယ်တာဟာ ဖြစ်ပြီးမှ ကုသတာထက် ပိုထိရောက်ပါတယ်။ ရောဂါတွေက ပြည်တွင်းရော ပြည်ပမှာပါ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။ နေရာအနှံ့မှာ ရောဂါပိုး မျိုးစုံပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ကံကောင်းတာ တစ်ခုက ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရောဂါတွေလို့ သတ်မှတ်လို့ ရတဲ့ ပိုလီယို၊ ဝက်သက်၊ ကြက်ညှာချောင်းဆိုး၊ ဂျာမန်ဝက်သက်၊ ရိုတာဗိုင်းရပ်စ်၊ မေးခိုင်ပိုးစတဲ့ ရောဂါပိုးတွေကို ကာကွယ်ဆေး ထိုးပြီး ကာကွယ်လို့ ရနေတာပါ။ ဒီတော့ ကလေးကာကွယ်ဆေးတွေ အရေးပါရတဲ့ အကြောင်းရင်းများ ကို အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။ ကလေးကာကွယ်ဆေးတွေ အရေးပါရတဲ့ အကြောင်းရင်းများ ကာကွယ်ဆေးတွေရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့် အချို့သော ရောဂါဆိုးတွေဟာဆိုရင် သမိုင်းတွေထဲမှာ ကျန်ရစ်ခဲ့ပြီး ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းတွေမှာပဲ ရှင်သန်နေကြတော့ပါတယ်။  ကာကွယ်ဆေးတွေကြောင့် နှစ်ပေါင်းများစွာအတွင်း ချစ်ရတဲ့ ရင်သွေးလေးတွေကို ရောဂါဆိုးတွေများစွာရဲ့ အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဘေဘီလေးတွေကို […]

ဘေဘီလေးက မေမေတို့အတွက် အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ ရတနာပါ။ ဒီအဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ ရတနာကို အရိပ်တကြည့်​ကြည့် စောင့်ကြည့်ရင်း  လိုအပ်ချက်မရှိအောင် ဖြည့်ဆည်းပေးရင်းကို ပျော်နေတတ်တာလည်း မေမေတစ်ယောက်ရဲ့ ဘာနဲ့မှ မလဲနိုင်တဲ့ ပီတိပါ။ ဘေဘီလေးကို အကောင်းဆုံးသော အရာတွေပဲ ပေးချင်နေတဲ့ မေမေတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘေဘီလေးကို ကျန်းမာစေဖို့ အခက်အခဲတွေကို ကျော်လွှားပြီး လုပ်ဆောင်ပေးရတဲ့ ကိစ္စလေးတစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ ဘေဘီလေးကို ကာကွယ်ဆေးထိုးတာပါ။ ကလေးတစ်ယောက် အကောင်းဆုံး ကြီးပြင်းလာစေဖို့ ထောက်ကူပေးမယ့်အရာ (သို့မဟုတ်) ကာကွယ်ဆေး ရင်သွေးလေးတွေက နုနယ်လွန်းပြီး ရောဂါဘယတွေဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည် နည်းပါးလွန်းပါတယ်။ မွေးစမှာ ကိုယ်ခံအားက အပြည့်အဝ မဖွံ့ဖြိုးသေးတာ​ကြောင့်ကောင်းမွန်တဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်ရစေဖို့ မေမေတွေက အာဟာရ ပြည့်ဝအောင်စားပြီး ဘေဘီလေးကို မိခင်နို့ရည် ပြည့်ပြည့်ဝဝ တိုက်ရပါတယ်။ ဒီလို အာဟာရ ဖြည့်ဆည်းမှုနဲ့အတူ ဘေဘီလေးကို ရောဂါပိုးတွေ အန္တရာယ်ကနေ […]

ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ရောဂါဆိုတာက ခြင်ကနေတဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ​Culex အမျိုးအစား ခြင်ကြောင့် ဖြစ်ပွားတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပေါ့။ ကူးစက်တာကတော့ ရောဂါပိုးရှိတဲ့ ကြက်၊ ဝက်၊ ဘဲ စတာတွေကို ကိုက်ထားတဲ့ ခြင်ကတဆင့် လူဆီကို ကူးစက်တဲ့ ရောဂါပါ။ ၁၈၇၁ ခုနှစ်က ဂျပန်နိုင်ငံမှာ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရတဲ့အခါ ဦးနှောက်မှာ ပိုးပြန့်ပြီး ဦးနှောက်ကို ထိခိုက်စေတာကြောင့် ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ရောဂါလို့ ခေါ်တာပါ။ ဒီရောဂါပိုးက ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များပြီး လူကြီးတွေမှာလည်း ဖြစ်ပေါ်ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှ၊ ပစိဖိတ်ကျွန်းတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့ အရှေ့ဖျားနိုင်ငံတွေရဲ့ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ဒီရောဂါက ကြီးမားတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ သေဆုံးတာမျိုး ဖြစ်နိုင်သလို ဦးနှောက် ထိခိုက်ပျက်စီးတာ၊ မှတ်ဉာဏ် နဲ့ […]

ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ရောဂါဆိုတာက ခြင်ကနေတဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ​Culex အမျိုးအစား ခြင်ကြောင့် ဖြစ်ပွားတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပေါ့။ ကူးစက်တာကတော့ ရောဂါပိုးရှိတဲ့ ကြက်၊ ဝက်၊ ဘဲ စတာတွေကို ကိုက်ထားတဲ့ ခြင်ကတဆင့် လူဆီကို ကူးစက်တဲ့ ရောဂါပါ။ ၁၈၇၁ ခုနှစ်က ဂျပန်နိုင်ငံမှာ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရတဲ့အခါ ဦးနှောက်မှာ ပိုးပြန့်ပြီး ဦးနှောက်ကို ထိခိုက်စေတာကြောင့် ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ရောဂါလို့ ခေါ်တာပါ။ ဒီရောဂါပိုးက ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များပြီး လူကြီးတွေမှာလည်း ဖြစ်ပေါ်ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှ၊ ပစိဖိတ်ကျွန်းတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့ အရှေ့ဖျားနိုင်ငံတွေရဲ့ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပါ။ ဒီရောဂါက ကြီးမားတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ သေဆုံးတာမျိုး ဖြစ်နိုင်သလို ဦးနှောက် ထိခိုက်ပျက်စီးတာ၊ မှတ်ဉာဏ် နဲ့ […]

ကာကွယ်ခြင်းက ကုသခြင်းထက်ကောင်းတယ်ဆိုတဲ့အတိုင်း ရောဂါတစ်ခုခု မဖြစ်ခင်မှာ ကြိုတင်ကာကွယ်ထားနိုင်တာက နည်းလမ်းကောင်း တစ်ရပ်ပါပဲ။ ဒါကြောင့်လည်း ကာကွယ်ဆေးဆိုတာ လူသားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုမှာ အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်လာတာပါ။ နှစ်စဉ် ကာကွယ်ဆေးကြောင့် လူသန်းပေါင်းများစွာကို ရောဂါပိုးတွေရဲ့ အန္တရာယ်ကနေ အကာအကွယ်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တချို့ရောဂါတွေဆို ကမ္ဘာပေါ်ကနေ အပြီးသတ် ပျောက်ကွယ်သွားနိုင်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးတွေ ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ။ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ပိုးမွှားတွေကနေ ထုတ်လုပ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပိုးတွေကို သေပြီးသား ဒါမှမဟုတ် အားပျော့ပြီးသားတွေကို သုံးတဲ့အတွက် သင့်ကို ရောဂါမဖြစ်စေပါဘူး။ တချို့ ကာကွယ်ဆေးတွေဆို ပိုးရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပဲ ပါပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးက သင့်ခန္ဓာကိုယ်က ခုခံအားကို လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့အတွက် ပဋိပစ္စည်း (Antibodies) ဆိုတာ ထွက်လာပါတယ်။ ဒါဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကို ရောဂါပိုးဝင်လာလို့ တုံ့ပြန်ပုံနဲ့ အတူတူပါပဲ။ ကွာတာက ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသွားရင် […]